چکیده:
برای اولین بار در سال 1686 ادموند هالی، منجم انگلیسی در مورد بارشهای موسمی
ابزار نظر نموده است.پس از آن در قرن هیجدهم هادلی نظریه خودرا در این مورد بیان
داشت.از آن زمان تا کنون دهها دانشمند به مطالعه بارشهای موسمی در سراسر جهان
پرداختهاند که از بین آنها میتوان به رمیج، رائو، الدریچ، آنانتاکریشنان،
تراوارتا، یوشیو و...اشاره نمود.دانشمندان زیادی نیز نظیر موراکامی سعی کردند با
استفاده از مبادلههای حرارتی مدل ریاضی به دست آورند، تا بتوانند جریانهای حاکم در
این مناطقق را توجیه نمایند.در مورد بارشهای موسمی جنوب شرق ایران تاکنون مطالعات زیادی انجام گرفته
است.رمیج در سال 1971 این منطقه را جزء مناطق موسمی جهان قلمداد کرده است. از
محققان ایرانی که بر روی بارشهای موسمی ایران کار کردهاند، میتوان از حبیب
تقیزاده(1366)و حسین پرند(1370)نام برد.تحقیق حاضر در حقیقت دنباله
تحقیقات آنهاست و نقش پرفشار جنب حاره را بر روی بارشهای تابستانه جنوب شرق،
جنوب و جنوب غرب کشور بررسی میکند.
خلاصه ماشینی:
"این نقشهها دارای اشکالاتی بودند که برخی از آنها عبارت است از:1-نداشتن نقشه برای یک روز معین؛2-کمبود داده بر روی ایران و عربستان و نبود کامل داده در مورد کشور افغانستان و شمال غرب هندوستان آنچه از این نقشهها مستفاد میشود به قرار زیر است:1-در تمام روزهایی که حداقل در یکی از ایستگاههای منطقه مورد مطالعه باران باریده بود، بر روی نقشه سطح زمین یک حالت کمفشار بر روی تمام ایران و به خصوص در نیمه جنوبی و جنوب شرقی کشور و بر روی خلیج فارس تسلط داشت.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)به طوری که در نقشه سطح زمین روز بیست و دوم دیده میشود(نقشه شماره 2)، ایزوبار 1000 هکتو پاسگال تمام فلات ایران و بخشهایی از شبه جزیره عربستان و دریای عرب را در بر میگیرد و کشیدگی محور آن شمال شرقی-جنوب غربی است.
در نقشه سطح زمین که در تاریخ 23 اوت سال 1976 نیز دیده میشود، زبانه پرفشار اقیانوس هند و دریای عرب به طرف شمال غرب پیشروی کرده و از طرف جنوب شرق به مرکز این کمفشار نیز فشار وارد میسازد.
در نقشه 500 هکتو پاسگالی یک(به تصویر صفحه مراجعه شود)واچرخند وسیع بر روی تنگه هرمز، خلیج فارس، جنوب غرب کشور و عربستان دیده میشود که ارتفاع آن برابر 594 ژئو پتانسیل دکامتر است.
در مقابل عقب نشینی این واچرخند یک چرخند به ارتفاع 564 ژئو پتانسیل دکامتر در شمال شرق(حدودا در حوالی پاولودار)واقع بر روی شمال مدار 50 درجه شکل گرفته که زبانههای خود را تا جنوب شرق ایران و سواحل دریای عمان گسیل کرده است و همین امر موجب ریزش هوای سرد به نواحی جنوبیتر شده است."