چکیده:
جهانی شدن اقتصاد و تغییر فزاینده فناوری (تکنولوژی)، رقابت اقتصادی بین کشورها در سطح کلان و بین شرکتها در سطح خرد تغییر ماهیت داده و فزونی گرفته است. در چنین وضعیت رقابتی، تنها بنگاه هایی توانایی حفظ حیات خود را دارند که بتوانند در مقابل رقبای جهانی خود به مزیت رقابتی دست یابند. شرط دستیابی بنگاه به مزیت رقابتی تکوین قابلیتهای فناورانه به عنوان نهاده، و نوآوری فناورانه به مثابه ستاده است. این مهم عملی نخواهد شد مگر با کسب پیوسته و مؤثر دانش. بنابراین، شرط بقای بنگاه های اقتصادی در فرآیند جهانی شدن، کسب پیوسته دانش است. بنگاه با روشهای مختلفی می تواند دانش مورد نیاز خود را کسب کند: 1- انجام تحقیق و توسعه در داخل بنگاه، 2- سفارش تحقیق به دانشگاه، 3- خرید لیسانس و حق امتیاز از خارج، 4- مهندسی معکوس، 5- یادگیری در فرآیند عمل. باتوجه به مشخصه های مختلف این روشها، بنگاه ارزشهای مختلفی برای آنها قائل است. از این رو، تمایل آن برای کسب دانش بوسیله آنها متفاوت است. در این مقاله، تمایل بنگاه ها در صنعت الکترونیک ایران به کسب دانش، از روشهای فوق با استفاده از تکنیک مطلوبیت چند صفتی اندازه گیری شده و این نتیجه حاصل شده است که اولا، بنگاه ها تمایل اندکی به کسب دانش دارند. ثانیا بیشتر تمایل را، بترتیب، به کسب دانش از طریق تحقیق و توسعه در داخل بنگاه وتحقیقات دانشگاهی نشان می دهند.
خلاصه ماشینی:
"ادامه مقاله به این صورت سازمان یافته است:در قسمت(2)مفهوم دانش، تمایز آن با دادهها و اطلاعات، به عنوان دارایی و کالای اقتصادی تجزیه و تحلیل شده است؛در قسمت(3)نظام دانش فناوری بنگاه و دانشهای موجود در سبد«دارایی دانش»بنگاه مطالعه شده است؛در قسمت(4)الگوی ارزشیابی تمایل بنگاهها به روشهای مختلف کسب دانش بیان گردیده است؛و در نهایت در قسمت (5)، نتیجهگیری نهایی ارائه شده است.
در چشماندازی دیگر، دانش به عنوان دارایی در نظر گرفته میشود، بدین معنی که دانش مالکیتپذیر است و دارای بازدهی مادی است و مالک آن از داشتن آن مطلوبیت کسب میکند در این چشمانداز، دارایی دانش به هر دو صورت نهاده (قابلیت)و ستاده(نوآوری)در فرآیند تولید اقتصادی ظاهر میشود(2000، OECD)، تحت شرایط خاصی، بعضی از داراییهای دانش را میتوان به مالکیت خصوصی در آورد و آن را در بازار واقعی خرید و فروش کرد.
میزان تمایل(مطلوبیت)به سرمایهگذاری در هر یک از روشهای کسب دانش در فوق علاوه بر عوامل درونزا(هزینه، منافع، درجه موفقیت و مدت زمان حصول نتیجه روش کسب دانش)، که در اینجا بعنوان صفت از آنها یاد میشود و مورد مطالعه است، ممکن است به عوامل دیگری چون ساختار بازار، اندازه بنگاه، سابقه فعالیت بنگاه و غیره بستگی داشته باشد که در اینجا مورد مطالعه ما نیست و مطالعه آن به فرصت دیگری موکول میکنیم.
اما این مقاله نشان داد که متأسفانه بنگاههای صنعتی در صنایع مبتنی بر دانش، مانند صنعت الکترونیک در ایران، تمایل کمی به کسب دانش میدهند و سعی میکنند ابتدا دانش مورد نیاز خود را از طریق یادگیری در عمل، مهندسی معکوس، و واردات فناوری از خارج که اثر اندکی بر تکوین مزیت رقابتی دارند کسب کنند، نه از طریق تحقیق و توسعه در داخل بنگاه و تحقیقات دانشگاهی، که اثر قابل توجهی بر مزیت رقابتی دارند."