چکیده:
ربط از جمله مفاهیم بنیانی در ذخیره و بازیابی اطلاعات است که دربارهء آن بحثهای گوناگونی صورت گرفته و مدلها و نظریههایی نیز در این زمینه ارائه شده است.آنچه بیش از همه دربارهء پدیدهء ربط مورد اختلاف است چگونگی داوری ربط است.با توجه به مطالعاتی که تاکنون دربارهء اینگونه داوری صورت گرفته،در نوشتهء حاضر،از زنجیرهای سخن رفته است که داوری در هریک از حلقههای آن اجتنابناپذیر است؛و به همین دلیل،مسئلهء داوری ربط را با دشواری روبهرو میسازد.عوامل دخیل و عناصر میانجی در انتقال اندیشه از مبدأ به مقصد خود سبب دگرگونی در داوری ربط میشود.در نوشتهء حاضر تنها یکی از الگوهای ارائه شده دربارهء داوری ربط،به عنوان گزینهای عملی پیشنهاد شده و آن انطباق متن با پرسش عنوان شده از سوی کاربر است.
خلاصه ماشینی:
"در داوری ربط،نظر کاربر مورد قبول تقریبا اکثر صاحبنظران است و در آراء آنها به مواردی اشاره شده است که بدیهی بودن داوری ربط از سوی کاربر را اصل تلقی کرده است؛از جمله اینکه: -تنها کاربرمیتواند دربارهء ربط میان مدارک با کاربردهای موردنظرش داوری کند؛ -به همین دلیل،داوری ربط در طول زمان ممکن است تغییر کند،یعنی وضعیت شناختی فرد در نوع داوری او مؤثر است؛ -انواع داوریها در مورد مدرک واحد ممکن است وجود داشته باشد،زیرا ممکن است اهداف جستوجوی اطلاعات متفاوت باشد.
داوری دربارهء ربط میان دریافت نمایهساز از معنی و نیت تولیدکنندهء اثر و آنچه فی الواقع مدنظر تولیدکننده بوده مرحلهء دیگری از فرایند ارتباطی است که کشف چگونگی و میزان انطباق این"دریافت"و آن"عرضه"کار دشواری است؛زیرا داوری ربط در چنین وضعیتی از سوی نمایهساز ممکن نیست؛و تنها میتوان تکرر برداشت همسان از سوی چندین نمایهساز را ملاک عمل قرار داد،که این شاخص نیز بیشتر با مقیاس متن-یعنی معنای بروزیافته-قابل سنجش است نه با آنچه در ذهن تولیدکننده بوده است.
3. رابطهء ذهن نمایهساز با واژگان کنترلشده نمایهساز پس از تحلیل موضوعی،براساس آنچه از متن دریافت کرده است در استفاده از زبان کنترلشده با دو مسئله روبهرو است؛یکی اینکه تا چه حد مفهوم متن را پس از تحلیل دریافته است،و دیگر آنکه تا چه حد از گنجینهء واژگان کنترل شده اصطلاحی را متناسب با موضوعی که دریافته است برگزیده و برای انتساب به متن در نظر گرفته است،تا از این طریق رابطهای میان موضوع متن و نمادهای موضوعی کنترل شده برقرار سازد."