چکیده:
محاسبه ماتریس ضرایب سرمایه بین بخشی در اقتصاد ایران برای سال 1370
آسیایی محمد*
* دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
ماتریس ضرایب سرمایه بین بخشی که بخش اصلی پارامترهای ساختاری اقتصاد را تشکیل می دهد نه تنها محور اساسی الگوی پویای داده – ستانده است، بلکه ابزار مهمی برای پیش بینی متغیرهای اقتصادی نیز می باشند.
در محاسبه ضرایب سرمایه از موجودی سرمایه خالص استفاده می شود تا ضرایب واقعی به دست آید. برای برآورد سرمایه های ثابت، لازم است ضمن در نظر گرفتن طول عمر مناسب برای انواع سرمایه های ثابت، روش هایی برای محاسبه استهلاک و کاهش ارزش تولیدی دارایی ها مورد استفاده قرار گیرد.
در این مقاله، با استفاده از تجربه سایر کشورها ابتدا، ماتریس سرمایه بین بخشی به صورت یک ماتریس (15×15) و تلفیقی از ماتریس سرمایه خالص ثابت و ماتریس موجودی انبار را محاسبه کرده ایم. ماتریس سرمایه ثابت خالص بین بخشی در بر گیرنده 15 بخش تقاضا کننده سرمایه است و دارای سه بخش عرضه کننده سرمایه از نوع ماشین آلات، وسایل نقلیه موتوری و ساختمان بوده که به ترتیب با میانگین طول عمر ??،??و50 سال در نظر گرفته شده است. در ماتریس ضرایب سرمایه، از ضرایب متوسط سرمایه استفاده شده تا ضرایب از ثبات نسبی بیشتری برخوردار باشند. پس از محاسبه ماتریس سرمایه بین بخشی، اجزای هر ستون این ماتریس بر ارزش تولید بخش مربوط تقسیم شده تا ماتریس ضرایب سرمایه بین بخشی سال 1370 به دست آید.
در مقایسه ضرایب به دست آمده با ضرایب مربوط به اقتصاد سایر کشورها، مشاهده می شود که این ضرایب، کمیتی در حدود ضرایب سایر کشورها دارند. از ماتریس ضرایب بین بخشی می توان در الگوی پویای داده – ستانده استفاده کرد تا ضمن محاسبه حداکثر ممکن نرخ رشد اقتصاد ایران، در برنامه ریزی های اقتصادی و پیش بینی های مربوط به آن نیز استفاده کرد.
خلاصه ماشینی:
"ولی به لحاظ اهمیت طول دوره وقفه و همچنین،نرخ استفادهاز ظرفیت،در ادامه این پژوهش(در رساله دکتری نگارنده)که نرخ رشد بالقوه اقتصاد ایران محاسبه شده است،بااستفاده از متوسط طول دوره وقفه حدود 9 سالگی،گزارش شده توسط دفتر نظارت و ارزیابی سازمان مدیریتو برنامهریزی کشور،همچنین،با استفاده از متوسط نرخ کاربرد ظرفیت در طول سالهای برنامه اول توسعه طعبیت فنی فرایند تولید هرچقدر فرایند تولید بیشتر سرمایهبر باشد،ضریب سرمایه نیز نسبتا بیشتر خواهد بود.
لف)تجربه اقتصاد ایران ماتریس ضرایب سرمایه بین بخشی برای سال 1353 اقتصاد ایران که توسط دکتر علی اصغر بانوئی1محاسبه شده دارای 10 بخش تقاضاکننده سرمایه و سه بخش عرضهکننده سرمایه(شامل ماشینآلات،وسایل نقلیه موتوری و ساختمان)است.
ثالثا،برای تعدیل خسارتهای گزارششده(برای هرسه نوع سرمایه یعنی ماشینآلات،وسایل نقلیه و ساختمان)که در آن ارزش کالاهایسرمایهای نو به عنوان ارزش کالاهای سرمایهای منهدم شده در نظر گرفته شده،برای بخشهایمورد مطالعه،نسبت زیر که توسط مرکز آمار ایران مورد استفاده قرار گرفته2به کار بردیم: ارزش تراکمی سرمایهگذاریهای مستهلک نشده/ارزش تراکمی سرمایهگذاریها-هزینه جایگزینی خسارتهای جنگی/کاهش در ذخیره سرمایه به علت جنگ منظور از"هزینه جایگزینی خسارتهای جنگ"،ارزش خسارتهای گزارششده قبل از تعدیل بوده و"کاهش در ذخیره سرمایه به علت جنگ"،ارزش خسارتهای جنگی تعدیلشده را نشان میدهد.
. روش محاسبه جدول ضرایب سرمایه ثابت بین بخشی سال 1370 اقتصاد ایران در این قسمت،پس از معرفی بخشهای تقاضاکننده و عرضهکننده سرمایه با استفاده از فروضیدر مورد طول عمر سرمایههای ثابت و بهکارگیری روش موجودی سرمایه (PIM) 1و استفادهاز شاخصهای مناسب قیمت ماتریس سرمایه ثابت خالص بین بخشی محاسبه میشود."