چکیده:
دینار ، واحد پول رایج دولت روم و درهم ، واحد پول رایج دولت ایران قبل از اسلام بود . پس از اسلام این دو واحد پول در مملکت اسلامی رایج شد . در سال 74 هجری قمری به طور مستقل دینار و درهم اسلامی ضرب شد . برآورد ارزش پول آن زمان از جهات مختلفی حائز اهمیت است . در این مقاله ، ارزش درهم و دینار به دو روش برآورد شده است . نتایج به دست آمده از روش محاسبه ارزش ذاتی دینار و روش محاسبه قدرت خرید دینار نشان داد که ارزش هر دینار تقریبا 293 تا 356 هزار ریال است .
Before the appearance of Islam، Dinar and Derham were the currencies of Byzantine and Iran، recpectively. These two currencies were current in pre-Islamic Arabia and continued to be the currencies of primary Islamic states. In 74 (AH) Islamic Dinar and Derham were coined. Estimating the value of Dinar and Derham is a matter of considerable importance to those doing research in Islamic Economics. The present article tends to estimate the value of these two currencies using two methods of purchasing power and natural value. The findings from the research show that each Dinar worths 293 to 350 thousand rials.
خلاصه ماشینی:
"همان طورکه قبلا هم اشاره شد،اولین درهم اسلامی در سال 40 هجری ودر دوران امامت امام علی(ع)ضرب شد،ولی چون این امر را دولتهای بعد ادامه ندادند،حجم محدود دراهم اسلامی نتوانست دراهمانبوه و رایج ساسانی را از جریان خارج کند.
4. اگر در دوره خلافت عمر درهم ضرب شده و درهم اسلامی وسیله مبادله کالا بوده باشد،در آنصورت،عبد الملک ابن مروان از تهدید دولت روم مبنی بر نقش کلماتی در شتم پیامبر(ص)بر رویدرهم و دینار نمیهراسید و کافی بود که تنها معامله با سکههایی غیر از درهم شرعی ممنوع میشد.
با استناد به عیاردینارهای به دست آمده از دوره خلافت بنی امیه،یعنی 87/9 دصد،4و وزن دینار اسلامی،یعنی 4/25گرم،و بهای هر گرم طلای عیار 18 در بازار تهران به تاریخ 1382/4/3،یعنی 71600 ریال،5خواهیمداشت: مقدار طلای خالص در هر مثقال شرعی:(به تصویر صفحه مراجعه شود)(1).
حال،با استناد به عیار مزبور و وزن درهم اسلامی،یعنی 2/975 گرم،و نرخ هرگرم نقره عیار 90 در بازار تهران به تاریخ 1382/4/3،یعنی 1300 ریال،2خواهیم داشت: مقدار نقره خالص در هر درهم شرعی:(به تصویر صفحه مراجعه شود) ارزش فعلی درهم به ریال:(به تصویر صفحه مراجعه شود) براساس این برآورد،ارزش ذاتی درهم اسلامی در تیرماه 1382 تقریبا 2865 ریال برآورد میشود.
با توجه به اینکه هر رطل(عراقی)386/75 گرم است(زراءنژاد،296)داریم: وزن هر کیلوگرم به رطل:(به تصویر صفحه مراجعه شود) ارزش به درهم: یعنی هر 2/986رطل(معادل با یک کیلوگرم)گوشت برابر با 0/0431 درهم برآورد میشود.
زیرا: ارزش به درهم(به تصویر صفحه مراجعه شود)(9)اموال،ابو عبید،68 و فتوح البلدان،269 و کامل،10/131:روش محاسبه قیمت جو همانند روشبرآورد نرخ گندم در سبد اول است با این تفاوت که قیمت گندم دو برابر بهای جو بود."