چکیده:
براساس تعریف، کارایی از تقسیم ستانده های یک بنگاه برنهاده های مورد استفاده آن، به دست می آید که برای محاسبه آن، دو روش کلی پارامتری و غیرپارامتری وجود دارد. در روش غیرپارامتری که اساس محاسبات این پژوهش نیز است، با استفاده از یک سری بهینه سازی ریاضی، کارایی مورد ارزیابی قرار می گیرد. در این مقاله با توجه به آمار نهاده ها و ستانده های تولید در 33 کارخانه قند، به ارزیابی کارایی کارخانجات قند پرداخته شده است. به این منظور، کارایی کارخانجات قند در دو حالت بازده ثابت نسبت به مقیاس (کارایی فنی) و بازده متغیرنسبت به مقیاس (کارایی مقیاس)، محاسبه شده است. نتایج کارایی فنی نشان می دهد که متوسط کارایی فنی کارخانجات قند معادل 69% بوده و 7 کارخانه دارای کارایی 100% است. براساس نتایج کارایی مقیاس نیز میانگین کارایی 75% به دست آمده و دراین حالت 12 کارخانه به مرز کارآ رسیده اند. در ادامه نیز با رتبه بندی واحدهای کارآ، چگونگی امکان افزایش کارایی کارخانجات قند (نا کارآ) به وسیله بنگاه مرجع مورد بررسی قرار گرفته است.
In this paper، we use data envelopment analysis (DEA)، a specific non-parametric method، to obtain the efficiency of sugar produces. The main advantage of these non-parametric method، comparing parametric one، is that there is no necessity to specify a production function، and also، they provide some ways to calculate the efficiency of multi-product firms.
In this study، we measure the efficiency of 33 sugar factories of Iran in 1999. For this purpose، technical and scale efficiency of the sugar factories are calculated. The result shows the average technical efficiency is 69 percent. In addition، the technical efficiency of 7 factories including Neishabour، Piranshahr، Joveen، Isfahan، Eghlid، Miyandoab and Ghazvin is 100% relatively.
Also، the results of the scale efficiency show that 14 factories satisfy the efficient boundary condition and the average scale efficiency of the factories is about 75 percent. In addition، the rank of the efficient factories is determined، using different ranking methods.
خلاصه ماشینی:
"صلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران/سال هفتم/شماره /22بهار /1384صفحات 90-69 ارزیابی کارایی کارخانجات قند کشور«به روش تحلیل پوششی دادهها»* محمد حسین پورکاظمی** سید حسن غضنفری*** تاریخ ارسال:1383/4/10 تاریخ پذیرش:1383/10/1 کیده {IBبراساس تعریف،کارایی از تقسیم ستاندههای یک بنگاه بر نهادههای مورد استفادۀ آن،به دست میآید که برایمحاسبۀ آن،دو روش کلی پارامتری و غیرپارامتری وجود دارد.
در این مقاله،با محاسبۀ کارایی کارخانجات قند(چغندری)مشخص خواهد شد که آیا با حفظ شرایطموجود(از لحاظ سرمایه،نیروی کار و میزان چغندرقند)میتوان تولید را افزایش داد یا خیر؟و یابرعکس؛برای تولید همین میزان شکر میتوان از نهادههای کمتری استفاده کرد یا خیر؟و در صورتیکه جواب مثبت باشد،چگونه و به چه میزان باید نهادههای تولید کاهش یابد.
علت استفاده از این مدل آن است که اولا،مدل CCR/E تضمینکنندۀ آن استکه برای هیچ متغیری ضریب صفر در نظر گرفته نشود و ثانیا،قید ملاس باعث میشود که ضریبملاس نیز همواره کوچکتر یا مساوی ضریب استحصال انتخاب شود(زیرا،اهمیت ملاس بهطور مشخصاز شکر کمتر است).
به عبارت دیگر،بنگاههایی که کارایی آنها 100%به دست آمده در میان کارخانجات مورد بررسی کارآ قلمداد شدهاند و ممکن است در صورت کاهش و یاافزایش تعداد مشاهدات،کارایی این بنگاهها نیز کم یا زیاد شود.
0. پیشنهادها باتوجه به مطالب فوق و نتایج به دست آمده از محاسبۀ کارایی به روشهای فوق،پیشنهادهای زیر رامیتوان جهت کارآ کردن کارخانجات قند کشور،ارائه کرد: مهمترین عامل در کاهش کارایی کارخانجات قند،ناکافی بودن عرضه چغندر(که باعث بیکاری سایرنهادههای تولید و عدم توفیق در رسیدن به ظرفیت اسمی است)،است."