چکیده:
درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز سهم قابل ملاحظه ای در درآمد دولت و تولید ناخالص دارد. در این مقاله با استفاده از روش میانگین متحرک در یک دوره پنج ساله روندی برای صادرات نفت به دست آمده است و انحراف از آن روند را پایه بی ثباتی در نظر گرفته و بر اساس آن، پنج تعریف از بی ثباتی ارایه شده که عبارت از: قدر مطلق انحراف، ریشه دوم انحراف، توان دوم انحراف، قدر مطلق انحراف به ازای یک واحد مقدار تخمین زده شده و در نهایت، انحراف منفی. در این مقاله بی ثباتی به عنوان یک متغیر در تابع تولید سنتی فدر (Feder) تعریف شده است و سپس، با استفاده از روش خود بازگشتی با وقفه های توزیعی (ARDL) پنج تابع مختلف - به ازای هر تعریف بی ثباتی - تخمین زده شده است. نتایج به دست آمده نشان از ارتباط منفی میان سه تعریف مختلف اول، دوم و سوم بی ثباتی با رشد اقتصادی دارد. در تعریف چهارم ارتباط بسیار جزئی و قابل اغماض میان آنها مشاهده شده و اصل همگرایی میان متغیرهای آن مدل نیز دارای تردید است. اما در تعریف پنجم، ارتباط بی ثباتی صادرات با رشد اقتصادی مثبت و قابل توجه است و به نظر می رسد که تعریف پنجم روش مناسبی برای تعریف بی ثباتی صادرات نفتی نباشد.
Revenues obtained through gas and oil sale compose a considerable and important part of the Iranian government revenue and the GDP. In this paper، after a brief review on oil sector and income resulting from its export، the authors study the literature pertaining to export instability and its impact on economic growth. Using moving average method with a five-year lag، they found a process for export divergence from which considered as a base for instability. They suggest five definitions for instability as follows: Divergence absolute value، square root of divergence، squared divergence، divergence absolute value for one unit of the estimated amount، and negative divergence. Instability is then considered as a variable in the traditional production function of Feder، which is estimated by ARDL model using five definitions of instability. The findings indicate that there is a negative relation between the first three different definitions of instability and economic growth. Regarding the fourth definition، there is no significant relation and cointegration among the variables is also doubtful. However، regarding the fifth definition، there is a positive and considerable relation between export instability and economic growth and it seems that the fifth definition is not a suitable method to define oil export instability.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله بااستفاده از روش میانگین متحرک در یک دورۀ پنج ساله روندی برای صادرات نفت به دست آمده است و انحراف ازآن روند را پایۀ بیثباتی در نظر گرفته و براساس آن،پنج تعریف از بیثباتی ارائه شده که عبارت از:قدر مطلقانحراف،ریشۀ دوم انحراف،توان دوم انحراف،قدر مطلق انحراف به ازای یک واحد مقدار تخمین زده شده و درنهایت،انحراف منفی.
نتایج مقطعی از دادهها برای 38 کشور نشان می دهد که وقتی از روش دوم استفاده میشود،اثر نااطمینانی سبب کاهش میل نهایی به مصرف در تئوری درآمد دائمی میگردد که این مسئله همانطور که قبلا نیز گفته شد سبب افزایش پسانداز،سرمایهگذاری و به دنبال آنها رشد اقتصادی میشود.
مدلاولیۀ این تحقیق به صورت یک تابع تولید به صورت زیراست: (1)(به تصویر صفحه مراجعه شود)که دراینجا داریم*: FPPDG ،تولید ناخالص داخلی برحسب میلیارد ریال به قیمت ثابت 1376 FG ،کل مخارج دولت برحسب میلیارد ریال به قیمت ثابت 1376 FIP ،سرمایهگذاری بخش خصوصی برحسب میلیارد ریال به قیمت ثابت 1376 POP ،جمعیت فعال کشور طی دورۀ مورد بررسی برحسب هزار نفر، TT ،رابطۀ مبادله تجاری lioE ،صادرات نفتی برحسب میلیارد ریال به قیمت ثابت 1376 lioEV ،متغیر بیثباتی صادرات TT ،رابطۀ مبادلۀ تجاری** هرگاه از رابطۀ(1)دیفرانسیل کامل بگیریم،خواهیم داشت: (2)(به تصویر صفحه مراجعه شود)هرگاه رابطۀ(2)را بر متغیر FPPDG تقسیم کنیم،با ضرب و تقسیم کردن یک عبارت یکسان درهریک از عبارتهای کسری رابطۀ زیر حاصل میگردد: (به تصویر صفحه مراجعه شود)(*)برای متغیرهای فوق از دادههای بانک مرکزی(اداره حسابهای اقتصادی سال 1380 استفاده شده است.
oN,scimonocE tnempoleveD A:htworG cimonocE dna ytilibatsnI tropxE."