چکیده:
سال 2005 میلادی برابر است با دودیستمین سالگرد مرگ شیلر؛از این رو، این سال را
در کشور آلمان سال شیلر نام نهادهاند و آثار و اندیشههای این نویسنده را بررسی
میکنند.بدیهی است که پس از گذشت این دو سده، بررسی سیر تحول ترجمه آثار شیلر در
ایران نیز بسیار پرارزش است؛زیرا شیلر، تخستین نویسنده آلمانی زبان است که آثارش به
فارسی ترجمه میشود.
نخستین مترجم در این راه، یوسف اعتصام الملک است که در سال 1285 شمسی، خدعه عشق
را به فارسی برمیگرداند.در فاصله این 99 سال، مترجمان و نویسندگان نوگرای ایرانی،
همچون بزرگ علوی و سید محمد علی جمالزاده نیز به ترجمه این آثار پرداختند.به رغم
این
ترجمهها هنوز جنبههایی از شخصیت و اندیشه شیلر در ایران ناشناخته مانده است.
در مقاله حاضر، تلاش شده است ضمن بررسی سیر تحول این ترجمهها و معرفی مترجمان
آثار شیلر، به جنبههای ناشناخته آثار او در ایران نیز اشاره شود.
خلاصه ماشینی:
"بدیهی است که پس از گذشت این دو سده، بررسی سیر تحول ترجمه آثار شیلر در ایران نیز بسیار پرارزش است؛زیرا شیلر، تخستین نویسنده آلمانی زبان است که آثارش به فارسی ترجمه میشود.
این موج ترجمه سبب شد که بیشتر آثار انقلابی اروپا نیز به فارسی برگردانده شود و شیلر-این نابغه ادبیات آلمان-نخستین نمایشنامهنویس آلمانی باشد که آثارش به فارسی ترجمه میشود.
این ترجمه که بعدها عنوان بینوایان را بر آن نهادند، نخستین ترجمه این اثر ویکتور هوگو بود و همان گونه که علامه دهخدا گفته است: در میان ترجمههای مزبور که اکثر آن را این بنده به تفصیل یا اجمال دیده است، تنها مطالعه تیرهبختان و مطابقه آن با اصل فرانسوی، به روشنی آفتاب شرق واضح میکند که این درر الفاظ و غرر تعبیرات ترجمه در مقابل آن کلمات گزیده و معانی لطیف و دقیق مؤلف، جز از بحر فصلی زخار و دریای ذوقی لبریز و سرشار نتراویده است؛و اگر هوگو خود بنفسه این کتاب را به فارسی مینوشت، بیشبهه همین الفاظ منتخب و عبارات بدیع را اختیار میکرد.
بیمناسبت نیست که برای درک اهمیت ترجمه این اثر، به زندگی مترجم آن نیز توجه کنیم:بزرگ علوی، نویسنده، مترجم و استاد زبان و ادبیات فارسی در آلمان شرقی بود.
این مترجم در سال 1336، دو نمایشنامه دیگر شیلر به نامهای راهزنان 1 و توطئه فیسکو در جنووا 2 را ترجمه کرد که در بنگاه نشر و ترجمه کتاب منتشر شد.
شیلر فیلسوف نیز بود و رساله دکترای پزشکی او در فلسفه روانشناسی 1 به زبان لاتین و نامههای فلسفی او هنوز به فارسی ترجمه نشده است."