چکیده:
ناآرامی و تنش، به عنوان نوعی رفتار تعارضی که در کارخانجات به وقوع میپیوندد
دارای پیامدهای منفی اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی-امنیتی است.مطالعه این ناآرامیها
و تنشها و نیز بررسی ریشهای این کشمکشها در روابط صنعتی و دلایل ایجاد تضاد بین
نظام کارخانهها و کارگران و...از جمله موضوعات اساسی جامعه شناسی صنعتی است.تحقیق
حاضر در صدد پاسخگویی به این سؤال اصلی است که«علت بروز ناآرامیها و تنشهای کارگری
در مراکز تولیدی و کارگری استان مازندران چیست؟برای پاسخگویی به این سؤال از چارچوب
نظری دیدگاه بسیج منابع استفاده شده است.از نظر نوع مطالعه، تحقیق حاضر به صورت
پیمایشی انجام پذیرفته است.واحد تحلیل آن فرد(کارگر)بوده و سطح آن نیز سطح خرد
است.محدوده مکانی تحقیق حاضر را استان مازندران و محدوده زمانی آن را زمستان سال
1378 تشکیل میدهد.جامعه آماری این تحقیق را کلیه مراکز تولیدی و کارگری استان
تشکیل میدهند که طی 5 سال گذشته یکی از انواع تنش(تجمع در بیرون از کارخانه، تجمع
در درون کارخانه، تعطیلی در کار، صدمه زدن به کارخانه و گروگان گیری مدیر)در آن به
وقوع پیوسته است.با توجه به معدود بودن تعداد مراکز تولیدی و کارگری مرتبط با
موضوع(9 واحد)، واحدهای مذکور به صورت تمام شماری مطمح نظر قرار گرفتهاند.از نظر
دیگر، با توجه به اینکه واحد تحلیل، کارگر بوده، لذا برای تعیین حجم نمونه از روش
نمونه گیری طبقهای نسبی استفاده شده است.برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز،
پرسشنامه مورد استفاده قرار گرفت.نتایج حاصل از تحلی رگرسیون چند متغیری،
نقش(سهم)عوامل مؤثر بر میزان تنش را نشان میدهد.عوامل مذکور عبارتند از:1- میزان
تأثیر سن 2-تحصیلات 3-حقوق و دستمزد 4-سابقه کار 5-دیر کرد در پرداخت حقوق 6-ناکامی
7-تبعیض و نابرابری 8-هزینه شرکت در ناآرامی 9-احتمال موفقیت اعتراض 10-تضاد
خلاصه ماشینی:
"تحقیق حاضر در صدد پاسخگویی به این سؤال اصلی است که«علت بروز ناآرامیها و تنشهای کارگری در مراکز تولیدی و کارگری استان مازندران چیست؟برای پاسخگویی به این سؤال از چارچوب نظری دیدگاه بسیج منابع استفاده شده است.
عوامل مذکور عبارتند از:1- میزان تأثیر سن 2-تحصیلات 3-حقوق و دستمزد 4-سابقه کار 5-دیر کرد در پرداخت حقوق 6-ناکامی 7-تبعیض و نابرابری 8-هزینه شرکت در ناآرامی 9-احتمال موفقیت اعتراض 10-تضادواژگان کلیدی:تنش، ناآرامی، صنعت، بسیج منابع، پیمایش، رگرسیون چند متغیره، تحلیل مسیر(1)-مقاله حاضر برگرفته از نتایج طرح تحقیقاتی است که با حمایت استانداری مازندران و در دانشگاه مازندران اجرا شده است.
د-سابقه کار:سابقه کار کارگران به مقدار 34 درصد(منفی)بر میزان تنش تأثیر دارد، لذا میتوان گفت هر چه از تعداد سالهای کار کارگران در کارخانهها سپری شده باشد، احتمال اینکه آنها در تنشهای کارگران مشارکت نمایند کمتر میشود.
نتیجه آزمون رگرسیون چند متغیره نشان میدهد که این عامل به میزان 29 درصد در تنش کارگران نقش داشته است( Sig T O.
سومین عامل مؤثر بر«هزینه شرکت در تنش»عبارت است از ناکامی کارگران یا عدم ارضای نیازهای اقتصادی آنها، نتایج تحقیق نشان میدهد متغیر ناکامی به میزان 23 درصد(منفی)بر هزینه تنش دارد.
ه-تجربه موفقیت:نتیجه آزمون رگرسیون چند متغیری نشان میدهد که مشاهده موفقیت آمیز تنشهایی که در دیگر کارخانهها رخ داده است، به میزان 35 درصد در بروز تنش نقش داشته است.
نتیجه گیریبا توجه به بهره گیری از«نظریه بسیج منابع»و رویکردهای نظری صاحب نظران این دیدگاه، نتایج زیر از حیث نظری و تجربی حائز اهمیت است:الف-ویژگیهای اجتماعی-اقتصادی کارگران نشان میدهد که نوعی نارضایتی مستمر از زندگی و کار حرفهای در بین آنان همواره وجود داشته است."