چکیده:
شورای محلی یکی از مهمترین جلوه ها و عناصر مولد سرمایه اجتماعی است. این نهاد، تبلور عینی مدنیت، مشارکت و تعامل مدنی به شمار می آید و نشانه بارز حضور هم زمان حاکمیت مردم و خود جمعی است.
همان طور که هویت یک سیستم، از ارتباطات متقابل، سازمان دار و اجزای آن شکل می گیرد، گونه های تعامل در جامعه نیز، هویت نظام اجتماعی را معرفی و توصیف می کند. اما چند و چون این تعامل، خود، مبتنی بر سرشت و شخصیت اجتماعی و فرهنگ جامعه است. حتی اگر قانونی شدن تعامل، نتیجه فشار روشنفکری و دستمایه تلاش روشنگران باشد، یا حکومت، به اقتباس یا تقلید از دیگران، ساختارهای تعاملی شهروندی را رسمیت بخشیده باشد، ممکن است ناتوانی سرشت ملی، اصل تعامل یا اصالت هویت آن را مخدوش سازد که به گمان پژوهشگران، این، بارزترین مانع توفیق و بقای شوراهای محلی است.
در این نوشته تلاش می شود تا از روزنه سیاست ناحیه محوری شهرداری تهران به شوراهای اسلامی شهر، ظرفیت ها و توانایی آنها در ماندگاری، نگاه و دستاورد آن گزارش شود.
خلاصه ماشینی:
"اگر چه هدف نهایی سیاست مورد نظر شهرداری تهران،تجمع خدمات در«محله»است، اما به دلایلی از جمله شکل نگرفتن ساختار اداری محله،نبود امکانات و ظرفیتهای کافی و مناسب برای توزیع در مقیاس محلات،نامتجانس بدن ترکیبهای اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی بخشهای جغرافیایی تهران(به ویژه در مقیاس محله)،در این مرحله،محور قرار دادن ناحیه،در دستور کار قرار گرفته است.
در نوشته حاضر،اگر چه بر این باوریم که حاکمیت قدرت،در یکصد ساله اخیر،کمتر سر آن داشته که در عمل(و نه در شعار)زمینه توفیق حرکتهای قانونمند مشارکت مردم را فراهم آورد و مردم،صرفا در حوزههایی محدود،به تشکیل گونهای نهادهای مردمی(با تعریف حسن بهروان،1378،42 و 50)دست یازیدهاند،اما موقعیت کنونی نیز شرایط مولد حرکتهای توده وار و خود خواسته را برای تشکیل شوراها ندارد.
(برای آگاهی بیشتر از نقایص لایحه اخیر دولت،نگاه کنید به همشهری شماره 2856-صفحه 15) شورای ناحیه لایحه اخیر دولت،در تبصره یک ماده یک،مقرر کرده است: «شوراهای شهر میتوانند برای تسریع در روند امور و حسن اجرای وظایف خود و نظارت بهتر بر اداره امور،بر اساس مناطق شهرداری،شورای فرعی محلی تشکیل دهند» تبصرههای دو الی چهار همین لایحه،به ضرورت تشکیل یا تایید شوراهای فرعی، وظایف و چگونگی انتخاب اعضای آنها اشاره دارد.
اگر چه این حرکت،همچنان که از عنوان آن هویداست،تشکیل انجمنهای محلی را یار و یاوری برای شورای شهر تهران طلب میکند،اما برگزیدن هدفهایی چون«تقویت مشارکت هر چه بیشتر شهروندان تهرانی در ساماندهی امور مختلف شهری و جلب همکاری واقعی آنان در ارتقای کیفیت زندگی شهروندان»،بخت توسعه مدیریت مدنی را افزایش میدهد."