چکیده:
برآوردهای حاکی از ابتلای حدود 1 درصد از جمعیت جهان به نوعی از معلولیت و ناتوانی است که در میان آنان 150 میلیون کودک زیر 15 سال وجود دارند . علاوه بر مشکلات اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و ... که این افراد و خانواده های آنان دارند، هزینه های سنگینی نیز برای امور مختلف آنان از جمله بهداشت ، درمان و توانبخشی ، آموزش و اشتغال ، مسکن و سایر نیازها باید پرداخت شود.
موضوع حقوق کودکان دارای ناتوانی و معلولیت از جمله چالشهای مهم و مورد توجه در سالهای اخیر بوده است. بررسیها حاکی از اختصاص تنها یک ماده از "پیمان نامه جهانی حقوق کودک" در این زمینه است. تلاشها برای تدوین موادی برای تامین حقوق کودکان از 1924 آغاز گردیده است. مهمترین اقدامات انجام شده تصویب اعلامیه حقوق کودکان در سال 1924 و تصویب "پیمان نامه جهانی حقوق کودک" در 1989 برای کلیه کودکان جهان بوده است. برای کودکان معلول هرچند مواردی که به صراحت تمام نام برده شده باشد موجود نیست ، لیکن اعلامیه "حقوق عقب ماندگان ذهنی" در سال 1971 و اعلامیه "حقوق معلولین" در سال 1975 و نیز ماده 23 "پیمان نامه حقوق کودک" از جمله موارد مهمی است که به این موضوع پرداخته است. مصوبه "قوانین استاندارد برای معلولان" درسال 1993 نیز راهکار مناسبی برای پرداختن به موضوع حقوق کودکان معلول می باشد. تلاشها درسالهای اخیر برای تصویب "پیمان نامه جهانی حقوق معلولان" که می تواند ضمانت اجرایی مناسبی از سوی دولتها داشته باشد، ادامه دارد.
خلاصه ماشینی:
"3-حقوق فرهنگی کودکان:ماده 17 که بر دسترسی کودک به اطلاعات و منابع گوناگون ملی و بینالمللی به ویژه موادی که مربوط به اعتلای رفاه اجتماعی،معنوی،اخلاقی و بهداشت جسمی و روحی وی میشود و نیز سایر اصول همچون ماده 28،29،31 که بر دسترسی به آموزش و پرورش مناسب تأکید دارد،از جمله اصولی است که در این حیطه قرار دارند.
'''' اهم حقوق معلمان در این اعلامیه عبارت است از -دارا بودن حقوق مساوی با دیگران -اهلیت داشتن برای کسب حقوق مدنی،سیاسی و غیره مانند سایر افراد -حق برخورداری از درمان پزشکی،روانی و ناتوانی و حق آموزش -حق برخورداری از امنیت اقتصادی و اجتماعی بر پایه تواناییهای فردیمعلول،از جمله حق استخدام و داشتن حرفه معین -حق زندگی با خانواده یا سرپرست نگهدارندهء وی -حق برخورداری از کمک حقوقی برای حمایت از حیات و دارایی معلول -دارا بودن حقوق اساسی برای معلولان،همانند افراد عادی جامعه -حق برخورداری از یک زندگی دلپذیر به عنوان حق ذاتی معلولان در نهایت اعلامیه توصیه و تأکید بر اعطای کمک حقوقی به معلولان در جهت حفظ جان و اموال آنان نموده و چنانچه به محکمه کشیده شوند باید وضعیت جسمانی و روانی آنان در نظر گرفته شود.
این موارد در شقوق چندگانه ماده 23 پیمان نامه به شرح زیر آمده است: الف-هدف حمایت از معلولان:در این مسیر،افزایش احترام به حیثیت انسان و اتکاء به نفس کودک معلول به عنوان یک حق ذاتی انسانی و تأکید بر اقداماتی که حتی المقدور این افراد متکی به خود بار بیایند و همچنین پذیرش مسئولیتهای اجتماعی بر اساس تواناییها و استعدادهای خود و نیز رسیدن به یک زندگی آبرومندانه و کامل،مورد نظر قرار گرفته است."