چکیده:
مزیت سنجی تولیدی،یکی از شاخههای علم اقتصاد است که ارتباط تنگاتنگ با نظریه اقتصاد خرد و اقتصاد کلان دارد.به لحاظ اقصاد خرد،صاحبان بنگاههای اقتصادی تلاش میکنند مکانی را برای فعالیت خود انتخاب کنند که دارای بیشترین مزیت(بیشترین سود) باشد.از جهت اقتصاد کلان نیز تعیین مزیتهای منطقهای برای استفاده بهینه از منابع اقتصاد و وصول به سطح بالاتر رشد،توسعه و رفاه اقتصادی،امری دارای اهمیت است.
در تحقیق حاضر،به رتبهبندی استانهای کشور به لحاظ میزان مزیت جهت توسعه صنعت لبنیات پرداخته شده است.به این منظور ابتدا به بررسی نظری تئوریها و مدلهای مزیت سنجی و عوامل مؤثر بر آن پرداخته شد.در ادامه و باتوجه به تعداد عوامل تاثیر گذار بر رشد و توسعه این صنعت،مدلهای تصمیمگیری چند معیاره مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفتند که از میان آنها،دو مدل-تاکسونومی عددی وزنی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی- جهت تعیین میزان مزیت استانهای مختلف کشور برای توسعه صنعت لبنیات انتخاب شدند سپس با گردآوری دادههای موردنیاز و نیز تعیین ضریب اهمیت هریک از عوامل مؤثر بر تعیین مزیت صنعت لبنیات-با نظر سنجی از متخصصین صنعت موردنظر از استانهای مختلف کشور-مدلهای موردنظر اجرا و نتایج آن بررسی شدند.
نتایج این پژوهش نشان میدهد استان تهران و پس از آن استانهای اصفهان،قم،قزوین، گیلان و خوزستان دارای بیشترین مزیت در توسعه صنعت لبنیات هستند.همچنین ضریب همبستگی رتبههای استانها در دو روش تاکسونومی عددی وزنی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی،93/0 به دست آمد که نشاندهنده قابلیت بالای جانشینی این دو روش است.در واقع این دو روش،با درجه اطمینان بالایی یکدیگر را تأیید میکنند.
خلاصه ماشینی:
"جهت تعیین میزان مزیت استانهای مختلف کشور برای توسعه صنعت لبنیات انتخاب شدند.
و صرفههای مقیاس در مکان یابی و مزیت سنجی این صنایع توجه کرده است.
مراکز جمعیتی بهعنوان یکی از عوامل مکان یابی و مزیت سنجی مورد توجه قرار گرفته
پیشبینی موجود در خصوص وضعیت آتی این عوامل نیز دارای اهمیت است.
پیشبینی موجود در خصوص وضعیت آتی این عوامل نیز دارای اهمیت است.
تصمیمگیری چند معیاره،مدلهای منتخب-تاکسونومی عددی وزنی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی-که در این مطالعه جهت مزیت سنجی بخشهای م ختلف تولیدی در
کشور در خصوص این صنعت محاسبه شده است که نشاندهنده میزان مزیت آن استان در
عددی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی( AHP )-انجام شده و در نهایت نتایج این دو روش با
تکمیل شده(45 مورد)همگی عوامل فوق در تعیین مزیت این دسته از صنایع مؤثر هستند
باتوجه به متفاوت بودن میزان اهمیت عوامل مختلف در مزیت سنجی صنعت لبنیات در
استانهای مختلف کشور،لازم است ضریب اهمیت هریک از این عوامل تعیین و در
نیست،بهعنوان عامل مؤثر بر مزیت سنجی صنعت لبنیات در این تحقیق مورد توجه قرار نگرفت.
در تعیین ضرایب اهمیت عوامل مؤثر بر مزیت سنجی صنعت لبنیات،تلاش شده است
پس از تعیین عوامل مؤثر بر مزیت صنعت لبنیات در استانهای کشور و تعیین ضریب اهمیت هریک و نیز جمعآوری دادههای موردنیاز و تدوین مدلهای مزیت سنجی در
شاخص فرآیند تحلیل سلسله مراتبی:مقادیر بالاتر این شاخص،نشاندهنده مزیت و اولویت بالاتر است.
1. براساس نتایج این تحقیق،میزان مزیت استانهای مختلف در خصوص صنعت لبنیات،دارای تفاوت است."