چکیده:
این مقاله،گروههای متمرکز را به عنوان روشی سودمند در پژوهشهای کیفی مورد بحث قرار میدهد.گروههای متمرکز در منابع پژوهشی کمتر مورد توصیف قرار گرفته،هرچند که کاربرد فراوانی در پژوهشهای کیفی دارد.در این مقاله منشأ و تاریخچه گروههای متمرکز،تعریف،کاربرد،انتخاب مشارکتکنندگان،اندازه و تعداد گروهها،چگونگی پرسیدن سؤال در این گروهها،تعداد پرسشها،نوع پرسشها،ویژگیهای گرداننده یا تسهیلگر گروه متمرکز،جمعآوری و تحلیل دادهها در گروههای متمرکز و بحث و نتیجهگیری مطرح میشود.
خلاصه ماشینی:
"استفاده از گروههای متمرکز بر این فرض استوار است که،اعضای گروه دربارهء موضوعی اطلاعاتی دارند و توانایی بیان و بروز دیدگاهها،احساسات و رفتارهای خود را نیز به صورت کلامی دارند،لیکن آنها نیازمند یک محقق و شرایط گروهی هستند تا این اطلاعات را بروز دهند.
ریس2(1931،ص 561 به نقل از کروگر،1988،ص 18)با بیان ضعفهای مصاحبه برای مقاصد حقیقتیابی در تحقیقات علمی اظهار میدارد که مصاحبه پرسشنامهای است که منجر به این میشود که اطلاعات جمعآوری شده به میزان زیادی ایدههای پیشداورانهء مصاحبهگر را به جای نگرش مصاحبهشونده منعکس نماید.
دنزین و لینکلن2(1931،ص 561 به نقل از کروگر،1988،ص 18)با بیان ضعفهای مصاحبه برای مقاصد حقیقتیابی در تحقیقات علمی اظهار میدارد که مصاحبه پرسشنامهای است که منجر به این میشود که اطلاعات جمعآوریشده به میزان زیادی ایدههای پیشداورانهء مصاحبهگر را به جای نگرش مصاحبهشونده منعکس نماید.
اطلاعات بهدستآمده از گروههای متمرکز واقعی خواهد بود،زیرا مشارکتکنندگان تحت تأثیر یکدیگر قرار میگیرند،یعنی همانگونه که مردم در دنیای واقعی از یکدیگر اثر میپذیرند و همچنین در این روش کسب اطلاعات به مانند روشهای پرسشنامهای و مصاحبههای ساختار به وسیله مفاهیم اولیه محقق محدود نمیشود.
اما در تحقیقات کیفی-از جمله تحقیق گروههای متمرکز-از نمونهگیری هدفدار استفاده میشود،به عبارتی،هدف،انتخاب مشارکتکنندگانی است که بیشترین اطلاعات ممکن در ارتباط با مسأله تحقیق را ارایه دهند و انتخاب مشارکتکنندگان تا زمانی ادامه مییابد که محقق احساس نماید که اطلاعات کافی به دست آورده است.
هرچند که کروگر(1988،ص 62) پیشنهاد میکند که پرسشهای چرایی باید به ندرت در گروه متمرکز مورد استفاده قرار گیرد،زیرا اینگونه پرسشها مشارکتکنندگان را تحت فشار قرار میدهد تا به سرعت پاسخهایی را مطرح نمایند که به نظر منطقی و مناسب آن موقعیت است."