چکیده:
شبههای در عظمت تفسیر المیزان و برتری کیفی آن نسبت به بسیاری از تفاسیر موجود نیست،اما به هر حال جدا ساختن بخش روایات در این تفسیر،موجب شده است برخی این تفسیر بزرگ را در مقابل احادیث متواتری قرار دهند که بین قرآن و روایات هماهنگی قائلند و لذا به دیده ابهام به آن بنگرند. هدف این مقاله پاسخ به شبهه در انزوا قرار گرفتن اخبار و احادیث در تفسیر المیزان است. در این مقاله روش تفسیری علامه طباطبائی(قرآن به قرآن)مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. اصول مطالبی که این کوته مقال به آنها پرداخته عبارتند از: 1-تعریف مناهج مختلف تفسیری و بیان اینکه همه مناهج از نوع منهج عقلی محسوب میشوند. 2-طرح مستندات تفسیر عقلی در بین آیات و احادیث. 3-ویژگیهای تفسیر قرآن به قرآن و تبیین مبانی این تئوری. 4-بیان پاسخهای مستدل و ارائه تئوری جدید(روش المیزان قرآن به قرآن صرف نیست). 5-برهانی شدن تئوری جدید و در نهایت اخذ این نتیجه که المیزان تفسیر جامع است.
خلاصه ماشینی:
"در این صورت آیه«ونزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شیء»سوره نحل آیه 89با دلالت روشن تر از آفتاب خود چه معنی خواهد داشت؟و جمله «افلایتدبرون القرآن »سوره نساء آیه 82 و سوره محمد آیه 24 و آیه «کتاب انزلنا الیک مبارک لیدبروا آیاته و لیتذکر اولاالباب»سوره ص آیه 29 کتابی است مبارک که بر تو نازل کردیم برای اینکه آیاتش را تدبر کنند و ارباب عقول متذکر شوند و آیه«افلم یدبروا القول ام جائهم ما لم یأت آبائهم الاولین»سوره مبارکه مؤمنون آیه 68 آیا این سخن را تدبر نکرده اند یا به سوی ایشان چیزی (تازه)آمده که به سوی پدران گذشته شان نیامده بود چه مفهومی خواهد داشت؟و احادیث مسلمه ای که از پیامبر(ص)و ائمه هدی علیهم السلام رسیده و به مردم توصیه و تأکید نموده که در مشکلات و رفتن به قرآن مجید مراجعه نمائید چه اثری خواهد بخشید؟ اساسا بنابراین طریق،مسئله تدبر در قرآن که به مقتضای آیات کثیره یک وظیفه عمومی است مورد نخواهد داشت.
»33 همچنین ایشان در برتری تفسیر قرآن به قرآن نسبت به سبکهای دیگر تفسیری بعد از بیان نقاط ضعف آن سبکها، ذوق روائی را در تفسیر قرآن،استمداد از قرآن جهت فهم معانی آیات آن و تفسیر آیه به آیه می باشد این روش در صورتی مورد قبول خواهد بود که بر اساس تفحص و جستجوی کافی در روایات نقل شده از نبی اکرم(ص)و ائمه اهل بیت علیهم السلام به عمل آمده پس از تحصیل ذوق و معلومات برگرفته از آنها به تفسیر کلام اشتغال ورزید."