چکیده:
این مقاله با هدف معرفی«آیین فتوت» نگاشته شده است؛رسمی دیرینه براساس خصلت کرم و سخاوت،که نقطهی آغاز آن به پیش از آفرینش آدم و حوا برمیگردد و بخش چشمگیری از فرهنگ کهن ایران زمین را دربرمیگیرد. در این نوشته سعی شده است ابعاد گوناگون این آیین به اختصار معرفی شود تا انگیزهی پژوهش و مطالعهی هرچه بیشتر برای علاقهمندان به ادبیات عامیانه گردد.
خلاصه ماشینی:
"این نکته را نیز نباید از خاطر برد که فتوت هم چون دیگر مسائل اخلاقی دست خوش استفادهی نادرست دنیا دوستان و طالبان جاه و مال و عیش و نوش لذت شده است،به طوری که با ادعای بزرگ منشی،خوش قولی، بخشندگی و نیکوکاری،خود را اهل این مسلک میدانسته و با تظاهر و ریاکاری نظر عوام و ساده لوحان را به خود جلب میکردهاند.
چنین به نظر میرسد که اصول جوان مردی در سدهی پنجم هجری قمری تکوین یافته و آثار آن در تألیفهایی که پیوندگاه تصوف و فتوت است دیده میشود و از آن پس بود که جماعتی از درویشان و اهل تصوف به ایجاد سازمانی نظیر احزاب امروز دست زدند و اصول عقاید و نظرات ایشان در کتابهایی به نام فتوت نامه، منعکس گشت.
در نتیجه مشرب جوان مردی وارد برههی جدیدی از سیر تطور خود شد و وجههی سیاسی و رسمی یافت و اهل فتوت مورد حمایت مستقیم و جدی ناصر قرار گرفتند و در قبال این حمایت،آنان نیز ناصر را به عنوان پیر اهل فتوت پذیرفتند و در ادارهی امور مملکتی و جنگها،هم چون شوالیههای صلیبی،بی هیچ چشم داشت او را یاری میرساندند.
(آیین -ری،ص 92،به نقل از دورهی نوزدهم مجلهی فن،ص 02) و یا جوان مردان پیشهور برای پیوستن آیین فتوت لازم بود که سروال فتوت شند و شد بر میان بندند و البته اینها طی اسم خاصی صورت میگرفته است."