چکیده:
جامعهپذیری جنسیتی که یکی از مهمترین بسترهای بازتولید نابرابریهای جنسیتی و
اجتماعی است، با گذار جوامع از وضعیت سنتی به مدرن و زیر سؤال رفتن ساختارها و
ارزشهای کهن و نیز بازتعریف هویت انسانی زنان و مردان، دستخوش تحولاتی شده که
نیازمند بررسی جامعهشناسان و صاحبنظران علوم انسانی است. هدف این پژوهش شناخت
الگوی جامعهپذیری جنسیتی و تحول رخ داده در این پدیدة اجتماعی در یک جامعة روستایی
است. پژوهش حاضر با تکیه بر روش کیفی و با استفاده از تکنیک مصاحبة گروهی متمرکز و
مشاهدة مشارکتی انجام شده است و نحوة یادگیری نمادها و نقشهای جنسیتی در زندگی
اجتماعی و دگرگونیهای ساختاری درخانواده و به ویژه در هنجارهای جنسیتی را مورد
مطالعه قرار داده و نیز دگرگونی ابعاد آگاهی زنان و ابعاد آگاهی زنان و نحوة
جامعهپذیری جنسیتی بین دو جنس و سه نسل را ارزیابی میکند. نتایج به دست آمده از
پژوهش حاکی از تحولی وسیع و نامتوازن در فرایند جامعهپذیری جنسیتی نسل جدید است.
تفاوت سطح توقعات و انتظارات زنان جوان با واقعیات موجود، تنشها و تضادهای گوناگونی
بین نیروهای اجتماعی ایجاد کرده است.
خلاصه ماشینی:
"پژوهش حاضر با تکیه بر روش کیفی و با استفاده از تکنیک مصاحبة گروهی متمرکز و مشاهدة مشارکتی انجام شده است و نحوة یادگیری نمادها و نقشهای جنسیتی در زندگی اجتماعی و دگرگونیهای ساختاری درخانواده و به ویژه در هنجارهای جنسیتی را مورد مطالعه قرار داده و نیز دگرگونی ابعاد آگاهی زنان و ابعاد آگاهی زنان و نحوة جامعهپذیری جنسیتی بین دو جنس و سه نسل را ارزیابی میکند.
برای درک نظریة کاستلز در زمینة تحول جامعهپذیری جنسیتی در عصر مدرن، باید به این نظریة مید توجه کرد که در جامعة مدرن، فردیت انسانها، بیش از آنکه حاصل سازگاری بیچون و چرای آنها باشد، ناشی از فاصله گرفتن آنها از الگوهای جامعه و تعدیل این الگوها و ارزشهای اجتماعی است (مید، 1934: 221).
جایگاه شما در مقام زن خانواده کدام قسمت از بدن را شامل میشود؟ ـ اگر در روستای شما کارخانة تولید محصولات کشاورزی تأسیس شود، از میان سمتهای مدیر، معاون، منشی و کارگر، کدام سمت را برای خود در نظر میگیرید؟ این محور ویژة زنان در نظر گرفته شد، اما در یکی از مصاحبههای گروهی مردان که افرادی از هر سه گروه سنی حضور داشتند، برای شناخت میزان آگاهی مردان نسبت به زنان و تواناییهای آنها در مقایسه با خودشان، به بحث گذارده شد که برای هدف پژوهش بسیار مطلوب ارزیابی شد.
حتی اگر تحولات در ذهن و عملکرد جوانان بیش از این گسترش یابد، فرایند جامعهپذیری جنسیتی کنونی، که با کارکردهای آشکار و پنهان خود همچنان نابرابری را نهادینه میکند، نیروهای اجتماعی و خانواده را دچار تناقض میکند و مانع زمینهسازی مناسب برای توسعهای همهجانبه به ویژه توسعة انسانی میشود."