چکیده:
دکتر یحیی ماهیار نوابی در یازدهم مهرماه 1379، دور از وطن و هنگامی که برای دیدار فرزندش به سوئد سفر کرده بود، بر اثر ایست قلبی، در حالی که همراه دخترش، میترا، عازم منزل بود بدرود زندگی گفت. خود او، آرزو داشت، نه در بستر بلکه ایستاده و بر پا بمیرد. باری، جامعه فرهنگی ایران، با از دست دادن او، از خدمتگزاری آگاه و پژوهنده ای توانا محروم ماند. روانش شاد.
استاد نوابی ذهنی وقاد و نظری تیزبین و دل بستگی کم نظیر به ادبیات و زبان و فرهنگ کهن ایران داشت؛ در کلاس درس، با نشاط و شادابی حضور می یافت و این حال را به شاگردانش القا می کرد. هرگز دمی از آموزش باز نایستاد. حتی، در دیدارهای دوستانه، همکاران و شاگردانش، که بیشترشان خود به درجه کمال علمی رسیده بودند، از محضرش بهره مند می شدند و نکته ها می آموختند. هر دیدارش برای آنان مجلس درس بود.
استاد نوابی در دهم دی ماه 1291، در یکی از خانواده های اصیل شیرازی، چشم به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی را در شیراز و تحصیلات متوسطه را در دارالفنون و دبیرستان البرز تهران گذراند. پس از اخذ مدرک لیسانس ادبیات، دوره دکتری آن رشته را نیز در 1325 در دانشگاه تهران به پایان برد و پایان نامه اش را درباره کتیبه بغستان (بیستون) نوشت. سال بعد، با درجه دانشیاری، در دانشکده ادبیات تبریز به تدریس پرداخت و، پس از دو سال، برای فرا گرفتن زبان های باستانی ایران به اروپا رفت و سال های 1949-1951، در مدرسه زبان های شرقی دانشگاه لندن (SOAS)، نزد پروفسور هنینگ زبان های کهن ایران را آموخت و یک سال نیز در دانشگاه کوئینگن آلمان به آموختن زبان های تخاری و ترکی کهن پرداخت...
خلاصه ماشینی:
"استاد نوابی، در دوران خدمت دولتی و پس از آن، فعالانه در مجامع معتبر فرهنگی داخلی و خارجی شرکت میکرد و عضویت مراکز فرهنگی زیر را داشت: ــ انجمن فرهنگ ارتش، که در سال 1347 در ستاد ارتش تأسیس شده بود تا واژههای فارسی را جانشین واژههای بیگانه رایج در ارتش سازد؛ ــ فرهنگستان زبان ایران (فرهنگستان دوم) (به عنوان عضو پیوسته) تا سال پیروزی انقلاب اسلامی؛ ــ انجمن مجموعه سنگنبشتههای ایرانی (Corpus Inscriptionum IraÎnicarum) ؛ ــ انجمن پژوهشهای مهری (Society of Mithraic Studies) ؛ ــ کنگره تحقیقات ایرانی (به عنوان عضو مؤسس) که هر سال یک هفته در یکی از مراکز دانشگاهی کشور در شهریور ماه منعقد میگشت.
جلد اول آن در سال 1354 جزو مجموعه پنجاه و هفت جلدی گنجینه دستنویسهای پهلوی و پژوهشهای ایرانی، با شماره 50، منتشر و جلد دوم آن در سال 1379 (یکسال پس از درگذشت استاد) با سرمایه انتشارات نوید شیراز به جامعه فرهنگی کشور عرضه شده است.
اصل مقاله به زبان انگلیسی بوده و، برای نشر در نشریه دانشکده ادبیات تبریز، (سال هفدهم، شماره 1، 1344، ص77-90)، به فارسی برگردانیده شده است.
4. تحقیقات و پژوهشهای استاد در زمینه زبانها و ادبیات باستانی ایران که بیشتر آنها در سالهای اشتغال ایشان در دانشکده ادبیات تبریز انجام گرفته و حایز اهمیت و فواید علمی پرارزشی است: ــ «سنگنبشته بغستان (بیستون)»، که به درخواست مجله سخن تألیف شده و در همان مجله (سال سوم، آذر و دی 1325، شمارههای 6 و 7) چاپ شده است.
این مجموعه ارزشمند، که استاد نوابی چهل سال از عمر خود را صرف تدوین آن کرده است، در بر دارنده حدود صدهزار عنوان مقاله و کتاب، به ترتیب موضوعی، درباره فرهنگ، تاریخ، ادیان و هنرهای سرزمین ایران است."