چکیده:
برای تعیین مفاد قرارداد و حل اختلاف دوطرف،در مرحلهء اجرای تعهدهای ناشی از عقد،قاضی ناچار به تفسیر قرارداد است.این تفسیر باید به شیوهء علمی و قابل نظارت صورت بگیرد و روح نظام قراردادی حاکم بر آن باشد.در انتخاب شیوهء تفسیر،دو گروه افراطی در دو سوی این زنجیرهء عقاید قرار گرفتهاند:1)گروهی که به ستایش عقد میپردازند.قراداد را قانون خصوصی دو طرف میپندارند و عامل تعیین کننده و نهایی را«قصد مشترک طرفین»میدانند.2)گروهی که به«ادارهء عقد»تمایل دارند و آن را همچون تفسیر در این گروه اجرای عدالت و حسن نیت در روابط قراردادی است،هر چند که به تعدیل شروط گزاف و رندانه بینجامد.تاریخ همچون ظروف مرتبط از افراطها میکاهد و گزافهها را تعدیل میکند.این دو گروه افراطی نیز دربرخورد با نیازها به هم نزدیک شدهاند؛هر دو به سوی عدالت میروند:یکی با پرچم احترام به اراده و دیگری با شعار حرمت اعتقادها.
خلاصه ماشینی:
"بنا به مراتب فوقالاشعار و با عنایت به صراحت بند 1 شرایط خصوصی قرارداد بیمهنامهء شمارهء 17467/59-24/3/59 که مدت قرارداد را 45 روز تعیین نموده و نظر به قاعدهء اصالة اللزو مندرج در مواد 10-185-219 قانون مدنی به ترتیب(قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نمودهاند،درصورتی که مخالف صریح قانون نباشد،نافذ است)و (عقد لازم آن است که هیچ یک از طرفین معامله حق فسخ آن را نداشته باشند،مگر در موارد معینه)و (عقودی که بر طبق قانون واقع شده باشد،بین متعاملین و قائم مقام آنها لازم الاتباع است،مگر اینکه به رضای طرفین اقاله یا به علت قانوین دیگر فسخ شود)و نظر به قاعدهء اصالة الصحة و مدلول مادهء 223 قانون مذکور و نیز اصل صحت عمل مسلم،مدت قرارداد بیمهنامهء شماره 17467/59 منعقده بین طرفین،45 روز تشخیص و نظر به اینکه کشتی رانی جمهوری اسلامی ایران به موجب نامههای شمارهء 2458-1590-23/7/59 و 3191-1720-1/11/59 اعلام نموده که کشتی ایران هجرت(کشتی حامل کالای مورد قرارداد بیمه)در تاریخ 16/9/1980 وارد جزیرهء مینو شده و در تاریخ 15/7/59 مطابق با 10/1980 میلادی در اثر بمباران نیروهای عراقی دچار آتش سوزی و خسارات کلی شده و نمایندهء شرکت خوانده نیز به شرح لایحهء تقدیمی اعلام کردهاند که کشتی ایران هجرت پس از 22 روز از استقرار در حوالی بندرخرمشهر به علتآتش نیروهای عراقی منهدم شده است،وقوع خسارات در مهلت 45 روز موردتراضی حادث شده،لذا دعوی خواهان ثابت است» این رأی نظر نتیجه درست است و حق را به جای خود نشانده،ولی از جهت مبانی و استدلال و شیوهء انشاء،خطاهای فراوانی در آن مشاهده میشود که قابل اغماض نیست وباید مورد توجه قرار گیرد."