چکیده:
استقلال و خودکفایی اقتصادی یکی از اصول قانون اساسی کشور ماست.از طرفی کشاورزی
در استقلال اقتصادی و خودکفایی کشور اهمیت زیادی دارد.از اینرو دولت درصدد حمایت
از تولیدات این بخش است و سیاستهای حمایتی گونگانوی از جمله استفاده از نرخ ارز،
محدودیت واردات، سود بازرگانی و غیره را اعمال میکند.با برآورد میزان حمایت واقعی
از این بخش، میتوان تأثیر سیاستهای دولت را در این خصوص ارزیابی کرد. برای این
منظور باید نرخهای حمایت مؤثر را برآورد کرد.در این مقاله نرخهای حمایت اسمی و مؤثر برای محصولات منتخب در دو سال زراعی 72 و
73 برآورد شده است.تا بدین وسیله میزان حمایت واقعی این محصولات مشخص شود. نتایج
نشان میدهد که نرخهای حمایت مؤثر محصولات در هر دو سال مورد نظر بیشتر از نرخهای
حمایت اسمی بوده و علاوه بر این در سال 1372 نرخهای حمایت اسمی و مؤثر بیشتر از سال
1373 است.دلیل آن هم افزایش قیمت سیف محصولات و نهادهای وارداتی است.نرخهای حمایت
مؤثر نشان میدهند که دولت با اعمال سیاستهای مختلف حمایتی بخوبی از تولیدات
کشاورزی حمایت کرده است.
خلاصه ماشینی:
"). در ایران دولت برای حمایت از محصولات کشاورزی را شبه تعرفهها(سود بازرگانی)، یارانه تولیدی، تعدد نرخ ارز، سهمیهبندی و سایر موانع غیرتعرفهای استفاده میکند، و با اعمال این سیاستها سعی در حمایت از تولیدکنندگان این بخش و افزایش سطح تولید دارد.
با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در استقلال و توسعه اقتصادی کشور از یکسو و اعمال ابزارهای حمایتی گوناگون در این بخش از سوی دیگر ضروری است تا نشان داده شود که سیاستهای اتخاذ شده تا چه حد صحیح و کارا بودهاند و آیا توانستهاند حمایت واقعی و مؤثری از بخش مورد نظر داشته باشند یا نه.
بنابراین چون از طرفی هم بر واردات کالاهای وارداتی و هم واسطهای و مواد اولیه تعرفه وضع شود و از طرف دیگر علاوه بر تعرفه مالیات و یارانه نیز به آنها تعلق میگیرد، نرخهای حمایت اسمی معیار مناسبی برای تعیین درجه حمایت از تولیدکنندگان داخلی نمیباشند چون صنعیت که از کالاهای واسطهای و مواد اولیه مشمول تعرفه یا مالیات و یا یارانه استفاده میکند حمایتش نه تنها بستگی به مقدار تعرفهای دارد که بر کالای نهایی وضع میشود بلکه به دیگر سیاستهای حمایتی اعمال شده بر نهادهها نیز وابسته است.
همانطور که ملاحظه میکنیم با تغییر نرخ ارز از رسمی به آزاد، از میزان نرخهای حمایت کاسته میشود و این نشان میدهد که نرخ ارز یکی از سیاستهای حمایتی مؤثر برای حمایت محصولات فوق میباشد و بیشترین اثرگذاری را دارد."