چکیده:
همان طور که از اقتصاد کلان به یاد داریم افزایش حجم پول در اقتصاد، موجب افزایش
قیمتها میشود.ولی این افزایش قیمت میتواند در بخشهای مختلف یکسان نباشد و حتی
ممکن است در بعضی از بخشها، افزایش قیمت وجود نداشته باشد، مثلا کالاهایی که قیمت
آنها را دولت کنترل میکند.همچنین ملاحظه میشود که ممکن است در بخشهایی که افزایش
قیمت وجود دارد این افزایش قیمت به یک اندازه و یا در زمان مشابه روی ندهد.در بعضی
از بخشها اثر افزایش حجم پول ممکن است آنی و یا در دوره کوتاهی باشد، در حالی که در
سایر بخشها این اثر بسیار کند و طی چند دوره صورت گیرد.در بخشهایی که از
انعطافپذیری قیمت بیشتری برخوردارند این اثر سریعتر و در بخشهای دیگر به خاطر وجود
چسبندگی قیمتها این اثر کندتر است.این نظریه به نظریه شتابندگی معروف است.برای بررسی مطالب فوق در اقتصاد ایران، ما قصد داریم اثر تغییر حجم پول یا سیاست
پولی برای دو بخش صنعت و کشاورزی را بررسی کنیم.برای این منظور الگویی در نظر
میگیریم که در بخش الگو و نتایج تجربی با آن آشنا خواهیم شد.آمارهای سالیانه مربوط از سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی برای دوره زمانی
1338 تا 1371 به دست آمده است و نرمافزار مورد استفاده TSP7 میباشد.
خلاصه ماشینی:
"مطالعات تجربی انجام گرفته در کشورهای مختلف نیز نشان میدهد که همراه با تغییرات حجم پول، در کوتاه مدت، قیمت محصولات کشاورزی به بیش از اندازه سطح تعادلی دراز مدت آن واکنش نشان میدهد که این بیش از حد یا شتابندگی، به دلیل چسبندگی قیمتهای کالاهای صنعتی و خدمات است[3 و 4 و 14].
3-مدل و نتایج تجربیبرای آزمون آثار مختلف رشد پول روی قیمتها در بخشهای مختلف و با توجه به تغییرات درصدی متغیرها، مدل پیشنهادی استامولیس و رازر 18 به صورت زیر تخمین زده میشود[17]:(1)که در مدل بالا داریم::نرخ رشد شاخص قیمت i در دوره t:نرخ رشد پول در دوره t:نرخ رشد ت ولید ناخالص ملی(GNP)در دوره t طول تأخیر(K)به وسیله بیشینه کردنبا مقایسه تمام مدلهایی که بر اساس تغییر طول تأخیر m حاصل میشود و در آنها خنثی بودن پول نمیتواند رد شود، انتخاب شود.
بر پایه آزمون فوق و معیار، ابتدا مدل با تأثیر آنی رشد پول برای شاخص محصولات کشاورزی در نظر گرفته شده که نتایج آن در جدول شماره(1)نشان داده شده است.
بنابراین رگرسیون مورد بحث در مجموع معنادار نیست، برای آزمون خنثی بودن پول در این بخش باز از آمار t و از جدول شماره(2)استفاده میکنیم:چون مقدار t بزرگتر از[2]است، بنابراین فرضیه رد میشود.
در این مدل تأثیر متغیرهای حجم پول، قیمتهای دوره گذشته در هر بخش و تأثیرات دورهای تولید بر روی سطح قیمتهای جاری در دو بخش کشاورزی و صنعت نشان داده مدل را برای بخش کشاورزی به عنوان بخشی که دارای انعطافپذیری قیمت و بخش صنعت به عنوان بخشی که دارای چسبندگی قیمت است تخمین زدیم."