چکیده:
یکی از محورهای برنامههای توسعه اقتصادی در ایران،گرایش از برنامهریزی بخشی به سمت برنامهریزی منطقهای است و هدف این گرایش،تخصیص منابع و فعالیتها به هر نقطه برمبنای استعدادها و ویژگیهای خاص آن و کاهش شکاف رشد اقتصادی بین مناطق مختلف کشور است.براساس این،مطالعاتی در زمینه شناخت وضع موجود این مناطق، روند آن در آینده و شناسایی عوامل مؤثر در رشد اقتصادی هر منطقه میتواند برای برنامهریزان اقتصادی و منطقهای در تنظیم برنامههای توسعه اقتصادی سودمند باشد. هدف این مقاله نیز بررسی روند نرخ رشد واقعی درآمد سرانه در ایران با رویکرد منطقهای و اندازهگیری شکاف رشد اقتصادی در استانهای ایران در سالهای 1380-1370 میباشد.بنابراین فرضیه وجود همگریی مطلق بین مناطق مختلف ایران(استانها)برپایه الگو رشد نئوکلاسیک(سولو-سوان)با استفاده از روش اقتصادسنجی قضاوتی آزمون میشود. نتایج به دست آمده در این پژوهش،نمایانگر وجود همگرایی در درآمد سرانه در بین استانها ایران میباشد و تخمین ضریب همگرائی نشان میدهد که در هر سال 31 درصد از شکاف موجود در رشد اقتصادی مناطق ایران کاهش مییابد.از طرف دیگر ورود متغیر وابستگی فضائی،نه تنها درجه توضیح مثبت و معنیدار متغیر وابستگی فضایی،نشانگر وجود اثرات مثبت سرریز ناشی از رشد اقتصادی است.
خلاصه ماشینی:
"نتایج به دست آمده در این پژوهش،نمایانگر وجود همگرایی در درآمد سرانه در بین استانها ایران میباشد و تخمین ضریب همگرائی نشان میدهد که در هر سال 13 درصد از شکاف موجود در رشد اقتصادی مناطق ایران کاهش مییابد.
2. اقتصادسنجی فضایی و کاربرد آن در آزمون فرضیه همگرایی در قسمت گذشته مبانی نظری فرضیه همگرایی نشان داد که بررسی تغییرات نرخ رشد واقعی درآمد سرانه در برابر مقادیر درآمد سرانه نه تنها در طول زمان شکل میگیرد؛ بلکه از نظر آزمون سیر همگرایی مناطق اقتصادی به سمت نقطه تعادل پایدار،دارای ماهیت مکانی است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) تعریف کنیم در پی بررسی اثرات به وجود آمده از مجاورت در همگرایی مطلق درآمد سرانه بین مناطق خواهیم بود و در آزمون فرضیه همگرایی به جای استفاده از روش اقتصادسنجی مرسوم از روش اقتصادسنجی فضایی استفاده کردهایم.
بررسی رابطه بین رشد درآمد سرانه واقعی و لگاریتم درآمد سرانه واقعی در سال پایه برای 811 کشور در دوره 5891-0691 از اولین مطالعات تجربی همگرایی است که توسط بارو(1991)با استفاده از رابطه (به تصویر صفحه مراجعه شود)انجام گرفت.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) درآمد سرانهء واقعی استانداردشده بنابراین میتوان نتیجه گرفت که نه تنها نرخ رشد درآمد سرانه واقعی استانها بهطور همگرا به سمت نقطه تعادل پایدار حرکت میکند؛بلکه اثرات به وجود آمده از مجاورت در نرخ رشد درآمد سرانه استانها نیز معنیدار میباشد.
5. نتیجهگیری این مقاله برای بررسی همگرایی درآمد سرانه در بین استانهای ایران برای نخستین بار به اندازهگیری اثرات به وجود آمده از مجاورت با استفاده از روش سنجی فضایی پرداخته است."