چکیده:
همه انسانها فطرتا کنجکاو و خداجو هستند‘اما همیشه با زبان منطق و استدلال نمیتوان چنین استعداد فطری و نیاز برتر را بیدار نگاه داشت و پرورش داد . احساسات‘ عواطف و خوشایندیها خمیر مایه اولیه گرایشهای مذهبی و تقویت نگرشها و رفتارهای مکتبی در بین همه انسانها‘به ویژه کودکان و نوجوانان است امروزه مذاهب به طور اعم و جامعترین آن ‘ مکتب حیات بخش و جاویدان اسلام و ارزشهای اسلامی به طور اخص به عنوان کاملترین پاسخها به عالیترین نیازهای انسان و عوامل بنیادی رشد شخصیت متعادل و تأمین کننده بهداشت روانی مورد توجه است . در این مقاله سعی شده است به اختصار به مبانی روانشناختی‘نماز‘روزه‘وحج اشاره شود.
خلاصه ماشینی:
"احساسات، عواطف و خوشایندیها خمیر مایه اولیه گرایشهای مذهبی و تقویت نگرشها و رفتارهای مکتبی در بین همه انسانها، به ویژه کودکان و نوجوانان است امروزه مذاهب بهطور اعم و جامعترین آن، مکتب حیاتبخش و جاویدان اسلام و ارزشهای اسلامی بهطور اخص به عنوان کاملترین پاسخها به عالیترین نیازهای انسان و عوامل بنیادی رشد شخصیت متعادل و تأمینکننده بهداشت روانی مورد توجه است.
اما وجود در حال رشد و شخصیت متحول و پویای آدمی زمانی میتواند از آرامش کامل، سکینه قلبی و رضامندی درونی برخوردار شود که فرصت رویش همه جوانههای وجود فراهم آمده، زمینه اعتلا و پیوند با گستره هستی هموار شود، و انسان از هر تعارض و دوگانگی و حسرت و حیرانی به در آید و جامه یکتایی و توحید بپوشد.
با همین نگاره روزه را میبینیم که جامعترین پاسخ را برای نیاز انسان به صیقل وجود و شکستن جرخهها و زنجیرههای عادت به همراه دارد؛زیرا عادت به هر فکر و عملی میتواند مانعی برای رشد و پرورش اندیشههای آزاد و خلاق باشد.
اگر به همه آنچه که در سیر حج به هنگام احرام بر انسان حرام میشود با دیدگاه روانشناختی و تربیتی نظر کنیم در خواهیم یافت که در واقع مجموعه آنچه از باب ذکر در مناسک حج بر انسان حرام شده علائم یا نشانههایی از اصلیترین زمینههای آسیبپذیری انسان در فرایند رشد و نیل به کمال است.
حج مدرسهای است که در آن، انسان عملا با آفات توحید و آثار شرک آشنا شده، باآگاهی و عشق، تمرین و تهذیب و رجعت به فطرت خویش، خود را برای زندگی تازهای براساس نگرش توحیدی و تعالیم مذهبی با کوله باری از گذشت و ایثار و مهر و صفا و صمیمیت آماده میکند."