چکیده:
فضا یکی از اساسی ترین عناصر کتابخانه دانشگاهی محسوب می شود و می تواند نقشی تعیین کننده در موفقیت و شکست برنامه های آن داشته باشد. با توجه به لزوم تناسب فضای کتابخانه های دانشگاهی با لطیف وسیعی از خدمات و فعالیتهای آنها‘ این بررسی برآن است که وضعیت موجود فضای 111 کتابخانه متعلق به 30 مؤسسه آموزشی عالی مستقر درشهر تهران را که حداقل در سطح کارشناسی فعالیت دارند براساس استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی انجمن کتابخانه های پژوهشی و دانشگاهی (ACRL) مورد ارزیابی قرار دهد. طبق این استاندارد محاسبه فضای مورد نیاز کتابخانه های دانشگاهی براساس فرمولی صورت می گیرد که در آن فضاهای مورد نیاز دانشجویان‘ کارکنان‘ و مجموعه موجود آنها منظور شده است. اطلاعات مورد نیاز در باره وضعیت موجود کتابخانه های دانشگاهی از طریق تکمیل پرسشنامه‘ مصاحبه و مشاهده وضع آنها‘ گردآوری شده است. این بررسی حاکی از آن است که فضای کتابخانه ها در 8 (25%) مؤسسه آموزش عالی بالاتر از سطح استاندارد و در سایر موارد زیر استاندارد بوده است. در پایان مقاله پیشنهادهایی در زمینه رفع کمبودهای موجود در فضای کتابخانه های دانشگاهی با توجه به نیازهای فنی و عملی آنها ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به لزوم تناسب فضای کتابخانههای دانشگاهی با طیف وسیعی از خدمات و فعالیتهای آنها، این بررسی برآن است که وضعیت موجود فضای 111 کتابخانه متعلق به 30 مؤسسه آموزشی عالی مستقر در شهر تهران را که حداقل در سطح کارشناسی فعالیت دارند براساس استانداردهای کتابخانههای دانشگاهی انجمن کتابخانههای پژوهشی و دانشگاهی( LRCA مورد ارزیابی قرار دهد.
در این زمینه این نکته درخور تأمل است که با توجه به بند الف فرمول C که براساس آن تعداد صندلی مورد نیاز به ازاء هر پنج دانشجو یک صندلی محاسبه میشود، ارقام مربوط به تعداد صندلی مطالعه موجود حاکی از آن است که به جز 4 مورد یعنی دانشگاه علوم و فنون هوایی، مجتمع آموزشی و پژوهشی شهید عباسپور، دانشکده پرستاری نیروی هوایی، و مدرسه عالی شهید مطهری که بیش از حد مورد نیاز صندلی مطالعه در اختیار دارند، تعداد صندلی مطالعه سایر مؤسسات آموزشی واقع در شهر تهران به حد نصاب مطلوب نمیرسد.
این بررسی حاکی از آن است که از لحاظ فضا، از میان 30 مؤسسه آموزشی مورد مطالعه، کتابخانههای دانشگاه تهران(با 9502 متر مربع بیش از فضای مورد نیاز)، دانشگاه تربیت مدرس(با 1291 متر مربع)، دانشگاه شاهد(با 899 متر مربع)، دانشگاه علوم و فنون هوایی(با 469 متر مربع)، مجتمع آموزشی و پژوهشی شهید عباسپور(با 467 متر مربع)، دانشگاه علم و صنعت ایران(با 141 متر مربع)، دانشگاه پیام نور(با 131 متر مربع)، و دانشکده پرستاری نیروی هوایی(با 71 متر مربع)، غنیترین کتابخانههای دانشگاهی محسوب شده و فرضیه پژوهش در مورد آنها معنیدار نیست."