چکیده:
در چند روایت، جواز توریه برای رهایی از کذب به طور مطلق استفاده میشود، و به کارگیری آن به پیامبران نیز نسبت داده میشود، لیک بررسی سندی و دلالی روایات یادشده در کنار تحلیل آیات مورد استناد در آنها، و نیز تبیین معیار سخن راست و تمایز آن با دروغ، نشان میدهد که توریه از نظر موضوع کذب است و در حال عادی ممنوع و حرام محسوب میشود و فقط در مواردی همچون ضرورت و اصلاح مجاز میشود. دلایل و شواهد حکم یاد شده به همراه نقد ادلة تجویزکنندگان توریه، در این نوشتار مطرح شده است. از ادلة یادشده، دو نکتة دیگر نیز روشن میگردد: نخست به اثبات نرسیدن توریة پیامبران و دوم، نفی الزام توریه در مقام ضرورت و صرفا اثبات مطلوب آن
خلاصه ماشینی:
"در دیدگاه تفکیک ظواهر قرآن کریم نیز به طریق اولی حجیتشان، اجتماعی و به همراه سنت است؛ البته علمای تفکیک در برخی نظریات خویش تصریح میکنند که ظواهر قرآن در نزد عقلا حجیت دارد و از همین رو به تمسک به قرآن و تفکر و تدبر در آیات آن دعوت شده و تحدی صورت گرفته است و باید به ظواهر و الفاظ آن تکیه کرد و در استنباط احکام و معارف از آن بهره برد، اما همین گروه در جای دیگر، سخنانی را طرح میکنند که با این گفتهها قابل جمع نیست و تضاد و تناقض دارد؛ برای مثال، مرحوم میرزای اصفهانی در یکی از آثار خود میگوید: «روشن است که اگر از جانب امام معصوم( سخنی که منافات با ظاهر کتاب دارد، صادر شود، بر این اساس کلام امام(به نص کتاب خدا) مقدم خواهد بود، زیرا امام، معصوم از خطا و عالم به کتاب خداست...
3 مشاهده میشود که علمای تفکیک در این موضوع اگرچه نظریاتشان منطبق بر یکدیگر نیست، اما در مجموع میتوان گفت اغلب افراد این گروه در ارتباط با احکام فقهی، خبر واحد منقول از افراد ثقه را حجت میدانند و به مقتضای آن نظر میدهند، لیکن در باب معارف و عقاید دینی که بیتردید تفسیر قرآن کریم نیز در این زمره قرار میگیرد، یا در جایی که شرع قیودی مانند تعدد نقل و عدالت را مطرح میکند همچنین در جایی که خبر واحد موثوق الصدور مخالف یک امر فطری و بدیهی است، هرگز برای آن حجیتی قائل نیستند."