چکیده:
یکی از ادیان بزرگ جهانی، دین اسلام است. پیروان این آیین اکنون بیش از یک میلیارد
انسان این کره خاک را در برمی گیرند. دین مبین اسلام با شعار توحید و عدالت در قلوب
بسیاری از انسان های آزادی خواه جای گرفته است. اما باید به خاطر داشته باشیم که
این روند به تدریج صورت گرفته و به جز پاره ای از دوران ها هیچ گاه اجبار و زوری در
کار نبوده است. در این مقاله سعی شده نمونه هایی از برخوردهای مسلمانان در قرن های
اول تا هفتم هجری با زرتشتیان در ایران با توجه به شواهد و مدارک تاریخی بررسی شود
تا هر چه بیشتر روحیه تساهل و تسامح مذهبی اسلام با پیروان ادیان آسمانی آشکار
گردد. گفتنی است یکی از دلایل این برخورد، وجود آتشکده های زرتشتیان در آن دوران
است.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله سعی شده نمونههایی از برخوردهایمسلمانان در قرنهای اول تا هفتم هجری با زرتشتیان در ایران با توجه به شواهد ومدارک تاریخی بررسی شود تا هر چه بیشتر روحیه تساهل و تسامح مذهبی اسلام باپیروان ادیان آسمانی آشکار گردد.
نخستین آتشکدههای ایران قبل از اسلام تا پیش از رواج آیین زرتشت در ایران، آیین ایرانیان را مجوس میگفتند که مبتنی برپرستش عناصر و قوای طبیعت و اجرام آسمانی بود.
پس این آیین در اصل آیینی توحیدی بوده است و از همین رو پیامبر اکرم با زرتشتیان هجر به عنوان اهل کتاب رفتار کرد و آنها را اهل ذمه دانست.
چنانکه زرین کوب در نوشتار خود درکتاب تاریخ ایران بعد از اسلام سخنان قبلی خویش را در کتاب دو قرن سکوت تاحدی مورد بازنگری و دقت بیشتری قرار داده که حاکی از همین مطلب است.
3 از قرن چهارم که مصادف با دوره اوج و شکوفایی نوشتههای نویسندگاناسلامی است، اخبار بسیاری در اختیار است که حکایت از فعالیت آتشکدهها دارد،مانند گزارش ابن حوقل در این باره.
مسعودی از احترام زرتشتیان به آتشکده آذرجو در قرن چهارم هجری یاد کرده است ر.
4 در استان جبال نیز آتشکدههای بسیاری بوده است، از جمله آتشکده آخرین ازروستاهای مرج القلعه که در قرن چهارم روشن و نزد مجوس محترم بوده است.
بنابراین، مهمترین علت و دلیل مدارای مسلمانان با زرتشتیانهمین اصل حقوقی اسلام درباره اهل کتاب است که زرتشتیان نیز از آن ر.
مصطفوی، محمد تقی، اقلیم پارس، چاپ اول: تهران، انتشارات انجمن آثار ملی ایران، 1343.
نرشخی، ابوبکر، تاریخ بخارا، ترجمه ابونصر قبادی، چاپ اول: تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، 1351.