چکیده:
مبحث اراده از مقولات مهم و پر جاذبهای است که در برخی از شاخههای علوم انسانی مطرح است و عارفان هر یک از منظر خود به شرح و تفسیر آن پرداختهاند و در عرفان اسلامی نیز از جایگاه رفیعی برخوردار است تا آنجا که این مبحث تا ساحت ربوبی کشدیه میشود.در این مقاله ضمن تبیین نظر برخیز عرفا دربارهی اراده به این نکته اشاره میشود که چگونه میتوان این حقیقت به ظاهر متناقض را-که از سویی توصیه بزرگان معرفت به برخورداری و متصف شدن به آن و از دیگر سو رمز جاودانگی و بقای بعد از فنا در نفی آن است-در کنار یکدیگر نشاند و هر دو را صحیح دانست و در نهایت نظریهی امام خمینی مطرح میگردد مبنی بر این که اول بار خالق هستی خواستاری توام با عطوفت را نثار مخلوق نموده است تا انسان دریابد که سیر به سوی کمال هم''مراد‘‘خداوندست و هم مقدور انسان و این مطلب هرگز منافاتی با ارادهی انسان مقهور نخواهد داشت.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله ضمن تبیین نظر برخیز عرفا دربارهی اراده به این نکته اشاره میشود که چگونه میتوان این حقیقت به ظاهر متناقض را-که از سویی توصیه بزرگان معرفت به برخورداری و متصف شدن به آن و از دیگر سو رمز جاودانگی و بقای بعد از فنا در نفی آن است-در کنار یکدیگر نشاند و هر دو را صحیح دانست و در نهایت نظریهی امام خمینی مطرح میگردد مبنی بر این که اول بار خالق هستی خواستاری توام با عطوفت را نثار مخلوق نموده است تا انسان دریابد که سیر به سوی کمال هم''مراد‘‘خداوندست و هم مقدور انسان و این مطلب هرگز منافاتی با ارادهی انسان مقهور نخواهد داشت.
2-اراده در ساحت ربوبی را میتوان با ارادت عارفانه پیوند داده،بدین معنا که اراده یعنی خواستهی توام با مهر و عطوفت ربوبی،که مجال تقرب و رسیدن به ساحت قدس محبوب مطلق را به انسان ارزانی میدارد و شاید بتوان این حقیقت را سر بیان حضرت امام در رساله طلب و اراده دانست مبنی بر این که:اول بار،خالق هستی، طریق مهرورزی و خواستاری توام با عطوفت را نثار مخلوق کرد تا انسان دریابد که سیر به سوی او و بار یافتن درحریم قرب او،هم''مراد‘‘خداوند است و هم مقدور انسان و این سفر جز به طریق عشق و محبت ممکن نیست.