چکیده:
در سال های اخیر دگرگونی های عمیقی در سطوح خرد و کلان در همه جوامع از جمله ایران رخ داده است و مطالعه جنبه های ثابت و متغیر زندگی اجتماعی برای پژوهشگران و مدیران جامعه اهمیت ویژه ای یافته است. پژوهش های طولی از مهمترین روشهایی است که برای مطالعه دگرگونی های اجتماعی مورد استفاده پژوهشگران در مغرب زمین قرار گرفته و اخیرا در قالب پیمایش های طولی و مطالعات پانل سنجش نگرش های اجتماعی رونق فراوان یافته است. در ایران چنین پژوهشهایی هنوز در مراحل آغازین خود است. به همین دلیل، پژوهشگران اجتماعی ایرانی به جنبه های روش شناسانه پژوهش های طولی توجه چندانی نکرده اند. این مقاله با معرفی پژوهش های طولی، اهمیت آنها برای پژوهشگران و سیاست گزاران اجتماعی را توضیح داده و انواع، هدف ها، کارایی و قابلیت ها و نیز مسائل و مشکلات آنها را مورد بحث قرار می دهد تا باب چنین مباحثی گشوده شود و کمبودی که در این زمینه وجود دارد تا حدی جبران شود.
During recent years all societies, including Iranian society, have
experienced radical changes in their macro and micro levels of social life. These
changes have attracted the attention of researchers and policy makers to the study
of the stable and changeable aspects of social life. Longitudinal studies are the
most important methods applied by Western scholars for the study of social
changes. These studies are recently frequently used in the form of longitudinal
surveys and panel studies on social attitudes. Longitudinal studies have not been
applied quite often in Iran. Thus, Iranian social researchers rarely have discussed
the methodological issues of longitudinal studies. The aim of this article is to
introduce and to discuss longitudinal studies, their different types, their
capabilities, and their importance for social researchers and policy makers. It
could be a starting point in the discussions and debates on the methodological
issues of longitudinal studies among Iranian scholars and methodologists and
could contribute in the literatures of the issue
خلاصه ماشینی:
"این نوع از تحلیلها قابلیت زیادی برای برآورد مدلهای رفتاری و کشف روابط علی دارند Kalton,1987:102;Finkel,1995;Scott,1995:4Duncan and به علاوه،در این طرح میتوان دادهها و اطلاعات بیشتری در مورد واحدهای نمونه به دست آورد که در طرح پیمایشی مکرر دستنیافتنی هستند.
روش دیگری که گاهی اوقات برای بهبود کیفیت دادهها در طرحهای پانل میتواند مورد استفاده قرار گیرد،استفاده از اطلاعات پاسخگویان در مراحل گذشته برای جلب همکاری بیشتر آنان در مراحل بعدی است( (Duncan and Kalton:1987:102) پیمایش پانل برای محاسبه تغییر خالص(هدف 3)هم از پیمایش مکرر کارآتر است و برآوردهای دقیقتری به دست میدهد.
در این وضعیت اجرای پانل چرخشی کم هزینهتر از پیمایش مکرر است که در آن هر مرحله کلیه افراد نمونه جدید هستند ( (Duncan and Kalton:1987:104) .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) پیمایش پانل چرخشی از نظر قابلیت سنجش اجزاء تغییر فردی(هدف 4)و جمع آوری دادهها در مورد افراد در طول زمان(هدف 5)،با محدودیت جدی روبهرو است.
همچنین به وسیله قسمت پانل این طرح میتوان برای کنترل اندازهگیری فراوانی و طول زمان وقوع رویدادها در یک دوره زمانی معین(هدف 6) استفاده کرد( (Duncan and Kalton:1987:104) با استفاده از قسمت مکرر یا پانل چرخشی در طرح دوپاره میتوان افراد جدیدی را که وارد جمعیت شدهاند،پوشش داد و خطای ناشی از شرطی شدن و ریزش پانلی را در قسمت پانل طرح،کنترل کرد.
هر قسمت میتواند برای انباشت موارد جدید مورد استفاده قرار گیرد(هدف 7) Duncan) (and Kalton:1987:105 «پیمایش نگرشهای اجتماعی بریتانیا»1 نمونهای است از طرح پیمایشی پانل دوپاره در این پیماشهای مکرر سالیانه،یک قسمت کوچک پانل هم وجود دارد."