چکیده:
نوشتار حاضر درصدد است برخی عوامل موثر برگرایش دانشجویان به مهاجرت به خارج از کشور را تبیین نماید.به این منظور بخشی از اطلاعات طرح «سنجش گرایشها،رفتار و آگاهیهای دانشجویان دانشگاههای دولتی»که در سال 1380 با یک نمونه 1522 نفری از دانشگاههای ایران به انجام رسیده،گزینش شده و با استفاده از روش تحلیل ثانویه مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج این مطالعه نشاندهندهء آن است که 59 درصد از دانشجویان درحد متوسط و 17 درصد در حد زیاد گرایش به مهاجرت به خارج از کشور دارند و فقط 23 درصدد از آنها در اندیشهء مهاجرت نیستند. نقش دو متغیر«پایبندی به جامعهء ملی»و«دینداری»به عنوان عوامل بازدارنده و «نگرش انتقادی نسبت به شرایط کنونی و آتی جامعه»به عنوان عوامل ترغیبکننده گرایش به مهاجرت،از نر آماری مورد تایید قرار گرفت.بهطور کلی گرایش به مهاجرت در مردان بیش از زنان و در پایگاه اقتصادی اجتماعی بالا بیش از پایگاه پایین است.به منظور شناسایی نقش همزمان کلیه متغیرهای تاثیرگذار از رگرسیون لجستیک اسمی چندگانه استفاده شده است.
This article examines some social factors affecting the attitudes of
university students towards immigration to foreign countries. To accomplish this
aim, a secondary analysis of some data of the “Survey of Attitudes and
Behaviours of State University Students" were made, The survey was conducted
based on a sample of 1552 male and female students in 2001.
The findings infer that 59 percent of the respondents moderately and 17 percent
highly tend to migration, while only 23 percent of them do not think about
migration at all. Positive attitudes to national community and religiosity were
two variables, the prohibiting effect of which on migration tendency was
confirmed. In contrast, holding a negative attitude towards social and political
situation of the present and the future of the society, was found to be an
encouraging factor to migration. In general, the inclination to migration among
men and those of higher socio-economic status is higher compared to women and
those of lower socio-economic status. Finally, for evaluation of the simultaneous
effect of independent variables, a multinomial logistic regression analysis was
used
خلاصه ماشینی:
"جدول 3:بررسی رابطه خصوصیات فردی با تمایل به مهاجرت(تعداد پاسخگو-2251) (به تصویر صفحه مراجعه شود) (0/50>P*،0/10>P**،0/100>P***) به منظور تشریح دقیقتر رابطه جنس،پایگاه و محل مطلوب تحصیل با گرایش به مهاجرت،برخی از نتایجی که از طریق جداول تقاطعی به دست آمده و در قسمت پیوست، ضمیمه شده است،بهطور خلاصه گزارش میشود.
بررسی رابطه عوامل برانگیزنده و بازدارنده با گرایش به مهاجرت به خارج از کشور (تعداد پاسخگویان-2251) (به تصویر صفحه مراجعه شود) (0/50>P*،0/10>P**،0/100>P***) جدول 4 نشان میدهد،نگرش بدبینانه نسبت به شرایط کنونی یا آتی جامعه،انگیزه افراد را برای مهاجرت تقویت مینماید،از طرف دیگر احساس دلبستگی و تعلق به جامعه ملی و پایبندی به نظام اعتقادی و فرهنگی جامعه،میتواند به عنوان عامل بازدارندهء مهاجرت عمل کند.
بهطور کلی،ضریب Nagelkerke که کارکردی مشابه ضریب تعیین مجذور در رگرسیون خطی دارد،نشان میدهد،در مجموع 0/53 تغییرات تمایل به مهاجرت توسط ترکیبی از 6 متغیر جنسیت،پایگاه اجتماعی-اقتصادی خانواده،گرایش به ادامه تحصیل در خارج از کشور،مقبولیت نظام سیاسی،نگرش بدبینانه به آینده صنعت و نگرش به نابسامانی اجتماعی،توضیح داده میشود.
نتیجه بررسی تأثیر عوامل شخصی،حاکی از آن است که گرایش به مهاجرت در بین دانشجویان مرد،افراد متعلق به پایگاه اقتصادی-اجتماعی بالا و علاقهمندان به تحصیل در خارج از کشور،بیش از گروه مقابل است.
به منظور کنترل روند مهاجرت مغزها،نه تنها لازم است مشکلات و تنگناهای اقتصادی با استفاده از برنامهریزیهای همه جانبه،کاهش یابد و فرصتهای شغلی برای جذب دانشآموختگان دانشگاهها فراهم آید،بلکه شایسته است در مورد آشفتگیهای سیاسی-اجتماعی که موجب بارضایتی میشود و تعلق خاطر به اجتماع ملی را کاهش میدهد،اصلاحاتی صورت گیرد."