چکیده:
این مقاله به بررسی کاربردهای مهم تئوری نمایندگی(کارگزاری)در حسابداری مدیریت
میپردازد.ابتدا ساختار نظریه تئوری نمایندگی مورد بحث قرار میگیرد.سپس چهار
کاربرد مهم آن تشریح میشود:1.جنبههای نظری 2.جنبههای عملی؛3.مدارک تجربی و 4.نقش
فرهنگ.چنین نتیجهگیری میشود که تئوری نمایندگی پیشرفتهای زیادی در زمینههای
تئوریکی و تعیین قراردادهای استخدامی بهینه و ایجاد انگیزش ایجاد نموده است.این
تئوری همچنین مبنای علمی جهت به کارگیری فنهای مهم حسابداری مدیریت از قبیل
ارزیابی عملیات مدیران، اعطای پاداش، بودجهبندی و تضاد منافع و مشارکت در ریسک را
فراهم کرده است.تحقیقات تجربی تئوری نمایندگی مدارک و مستندات قوی و علمی را نیز در
زمینههای گوناگون حسابداری مدیریت، ارائه نموده است.در این میان، نقش فرهنگ نیز
مهم است و باعث شده تا بعضی از فرضهای تئوری نمایندگی، مورد تجدید نظر جدی قرار
گیرند.
خلاصه ماشینی:
"پنجمین مشکل مربوط به نمایندگی، این است که قرارداد بین سهامدار و مدیر، در شرایط عدم اطمینان نسبت به حالات طبیعت آینده منعقد میگردد؛یعنی قرارداد بهطور معمول در زمان یک جهت اجرای عملیاتی تنظیم میگردد؛ اما نتیجه نهایی که ممکن است محصول یا سود باشد، دست کم نیاز به گذشت یک دوره مالی دارد.
سوم تئوری نمایندگی، توضیحی در مورد علت استفاده از اغلب روشهای مهم حسابداری مدیریت را فراهم ساخته است؛به عنوان نمونه، مشخص مینماید که چرا باید عملکرد مدیران را در سازمان یا بخشهای زیرمجموعه آن، مورد ارزیابی قرار داد؛فایده بودجهبندی و کنترل چیست؛چگونه میتوان به انطباق اهداف در سازمان دسترسی پیدا نمود؛چه معیارهایی برای کنترل و ارزیابی عملیات باید به کار برد و اصولا چرا کنترل در سازمانها لازم است؛و چرا انواع کنترلها در سازمانهای گوناگون متفاوت است و....
4. نقش فرهنگ:جانسون و دروگی(2004)این فرض تئوری نمایندگی را که نماینده و مالک اهداف گوناگون دارند و براساس منافع شخصی خود عمل میکنند و درجاتی از ریسک را میپذیرند، مورد بررسی قرار میدهند و به این نتیجهگیری میرسند که موارد یاد شده بستگی به فرهنگ آنها دارد.
تحقیقات تجربی نیز برمبنای نظریه نمایندگی در زمینههای مختلف حسابداری مدیریت از جمله رفتار مدیران، طراحی قراردادها، برنامهریزی و کنترل، ارزیابی عملیات و بودجهبندی و تأثیر فرهنگ انجام شده است و پژوهشگران به نتایج بسیار مهم و جالبی در این زمینهها دست یافتهاند؛یافتههای مربوط به تأثیر فرهنگ، فرضهای اساسی الگوی نمایندگی را شدیدا دگرگون ساخته است."