خلاصه ماشینی:
"11 2-داستان حی بن یقطان این داستان تخیلی یک داستان نسبتا بلند فلسفی است که بوسیله ابن طفیل (10)رسائل فی الحکمه و الطبیعیات چاپ مصر سال 1908 از صفحه 158 ببعد (11)شرح اشارات ج 3 ص 246 به بعد(اول نمط نهم) اندلسی از فلاسفه قرن ششم نوشته شده و بسیار معروف است و به بسیاری از زبانهای زنده دنیا ترجمه شده است این داستان،داستان پسر بچهای است که وقتی از مادرش متولد شد مادر او را بنا به عللی روی تخته پارهای گذاشت و در دریا رها کرد امواج دریا او را به یک جزیره غیرمسکونی برد در این جزیره هیچ انسانی زندگی نمیکرد ولی حیواناتی در آنجا زندگی میکردند این پسر بچه با شیر آهوئی که تصادفا بچهاش مرده بود تغذیه شد و رشد یافت12و بزرگ شد و با استعداد انسانی خود به تفکر در عالم خلقت پرداخت شاهکار ابن طفیل از اینجا به بعد است که مراحل حرکت عقلی حی بن یقطان را شرح میدهد و به این بهانه مطالب فلسفی بسیاری را بیان میکند.
آنچه گفتیم فقط نمونههائی بود از داستانهای بسیاری که به صورت تخیلی به وسیله فلاسفه و عرفا نوشته شده است و از این قبیل بسیار است مانند داستان بوداسف و بلوهر و آواز پر جبرئیل و بخصوص داستانهای مثنوی را نباید از یاد برد با آن روش خاصی که دارد به طوری که گاهی از حکایتهای تاریخی استفاده میکند و گاهی از قصههای تخیلی و تمثیلی و یک داستان اصلی را که شروع میکند چند حکایت فرعی به دنبال آن میآورد و بیشتر داستانهای مثنوی مانند درختی است که از تنه آن شاخههای بسیاری به وجود آمده باشد."