چکیده:
خدمت فقیهان و اصولیان به دانش نحو که حاصل تأملاتی در ظاهر قرآن بوده بر کسی پوشیده نیست،اما احساس کمتوجهی آنان،در دورههایی-به ظاهر قرآن،از جمله با توجیه قراءات گوناگون با به کارگیری ابزارهایی چون تمسک به قاعدهء استصحاب، موجب نابرخورداری دانش نحو از تکامل مورد انتظار شده است.این مسأله نگارنده را واداشت تا با طرح مباحثی،همت عالمان دین را برای پژوهشی بیشتر و ژرفتر در ظاهر قرآن و علوم قرآن برانگیزد.
The role of the jurists and legal theorists (uṣūlīs) in development of the science of syntax، which has been the outcome of deliberations on the outer aspects of the Qur'an، is not unknown to anyone. However، a sense of negligence – in some periods – of the outer aspects of the Qur'an، including the employment of such tools as appealing to the principle of continuance (istiṣḥāb) with a justification of various readings، caused the science of syntax to fail to enjoy the advancement expected from it. This issue prompted the writer to bring up some discourses in order to encourage the religious scholars to make their best endeavors in rendering profounder and more extensive research on the exterior aspects of the Qur'an and the Qur'anic sciences.
خلاصه ماشینی:
شگفت آنکه برخی منتسبان به حوزههای علمیه،جایگاه صرف و نحو و دیگر علوم ادبی را به مقدمات3و بلکه پیش از آن محدود ساخته،برای فراگیری دانش دین،اهتمامی فراتر به این حوزه معرفتی روا نمیبینند،درحالیکه اصل پیدایی دانشهای گوناگون ادب عربی،به پژوهشهای قرآنی بازگشته،تا سیرابی از این آبشخور حاصل نیاید،نمیتوان به درکی تمام از معرفت قرآن از جمله فقه دست یازید.
بنابراین برای هر آنکه اهتمامی به قرآن کریم دارد،شایسته مینماید با این تلاشها آشنا شده،از آن بهرهها برد تا به نیکی دریابد: اولا پیوند ژرف فقیهان با قرآن کریم از آنرو بوده که در نگاه آنان این کتاب آسمانی با اهمیتترین منبع برای شناخت حلال و حرام در شریعت اسلامی و اصلیترین معیار،حتی در قیاس با احادیث و روایاتی است که از پیامبر صلی الله علیه و اله و دیگر معصومان علیهم السلام به ایشان رسیده است.
به باور آنان،آنچه در قرآن کریم آمده، مجمل و نیازمند تفصیل است و این تفصیل همانی است که در سخنان پیامبر صلی الله علیه و اله و امامان معصوم علیهم السلام در تفسیر آیات به ما رسیده است.
دیگر زاویهای که میتوان از آن نگاهی به موضع فقیهان و اصولیان نسبت به قرآن کریم افکنده،نقش آن را در موازین فقهی آنان،و به دنبال آن در موضوع اختلاف قراءات دریافت،گفتوگو و مناقشهشان در «حجیت ظواهر آیات قرآن کریم»است؛در شرح این مطلب باید گفت که این سؤالی است که اصولیان متقدم طرح کرده و همه آنانی که پس از ایشان آمدهاند در کتابهایشان به آن پرداختهاند،و در این خصوص تفاوتی میان اهل سنت یا جماعت و شیعه به عنوان دو مذهب اصولی نیست.