چکیده:
مجموعهگستری اصطلاحی است که فرایند ساخت نظاممند مجموعههای کتابخانهای را در جهت برآوردن نیازهای مطالعاتی،آموزشی،پژوهشی،و تفریحی کاربران کتابخانه نشان میدهد.در رویکردهای مختلفی که برای نشان دادن فرایند مجموعهگستری به کار برده میشود،خطمشیهای مجموعهگستری از جایگاه ویژهای برخوردار هستند.این خطمشیها شامل توصیف آنچه که قصد دارند انجام دهند؛تلاش برنامهریزی شده برای خدمات بهتر؛نمایش تغییرات برنامهریزی شده؛و ارائهء پیشبینیهای لازم برای تصمیمگیری میشود.امروزه،به کارگیری معیارها و خطمشیهای مشخصی برای انتخاب انواع منابع اطلاعاتی نیازی است که به شدت احساس میشود.برخی،خطمشی مکتوب مجموعهگستری را در کنار مقابله با سانسور و خدمت به کاربر-که جزء اصول کتابداری هستند-قرار میدهند.این در حالی است که عدهای آن را در رأس فعالیتهای مربوط به مجموعهگستری قرار داده و تدوین آن را بسیار ضروری میدانند. مقالهء حاضر ضمن بررسی تاریخچهء به کارگیری خطمشی مکتوب مجموعهگستری،به نظرات مخالف و موافق میپردازد و مدلها و رهنمودهای موجود را ارائه خواهد داد.
خلاصه ماشینی:
"سؤالی که اینجا میتوان مطرح کرد این است که از چه زمانی نوشتن خطمشی برای فرایند مجموعهگستری مرسوم شده است و کتابخانهها به واسطهء چه عوامل و نیازهایی به تدوین خط مشی مکتوب اقدام کردند؟ افشار بیان میکند که پرداختن به خطمشی مجموعهگستری از 7791 شروع شد.
سؤالی که میتوان مطرح کرد این است که آیا راهنمایی برای تدوین خط مشی مجموعهگستری وجود دارد؟در این حوزه مؤسسات پرسابقه و تخصصی کتابداری مانند انجمن کتابداران آمریکا،گروه کتابخانههای پژوهشی02،و ایفلا،رهنمودهایی تدوین کردهاند که اصول به کار برده شده در این رهنمودها توسط دیگر کتابخانهها و مؤسسات اخذ و در کشورهای مختلف با مقتضیات محلی تطبیق داده شوند.
سطح حمایت مطالعاتی یا آموزشی82 مجموعههایی که با روشی نظاممند اطلاعات مرتبط با موضوعی تخصصی را فراهم میکند، اما در سطحی کمتر از سطح پژوهشی، در عین حال از نیازهای کاربران عمومی کتابخانه حمایت میکند که عبارتاند از: -مجموعهء گستردهای از تکنگاشتها و آثار مرجع عمومی و تخصصی؛ -مجموعههای محدودی از مواد به زبانهای مناسب دیگر؛ -مجموعهء گستردهای از آثار مؤلفان مشهور و گلچینی از آثار مؤلفان کمتر شناخته شده؛و -دسترسی تعریف شده به مجموعهء گستردهای از ابزارهای کتابشناختی،متنها، مجموعهء دادهها،و مجلاتی که در مالکیت کتابخانه میباشند یا از طریق دسترسی از راه دور قابل دسترسی هستند."