سرآغاز: درس دین، درد دین سرمقاله

"درون دینی:مراد آموزه‌هایی است که مستند به کتاب آسمانی و قول و فعل و تقریر معصوم(ع)است؛چه در حوزه هستی شناسی،همچون:وجود موجود هستی بخش‌ فرامادی(خالق هستی)،چیستی و جاودانگی روح،هدف داری جهان،فرجام هستی، وحی،مسئله شرور و... 2. برون دینی:مسائلی که در متون دینی و سنت پیامبران الهی از آن‌ها سخنی به میان‌ نیامده،اما در شمار مبادی اثر گذار در فهم مسائل درون دینی‌اند؛همچون:چیستی گوهر دین،خاستگاه دین،کثرت ادیان،زبان دین،تجربه دینی،نسبت علم و دین،نسبت عقل‌ و دین و.... به دیگر سخن،مسائل برون دینی را می‌توان از مبادی مسائل‌ درون دینی به شمار آورد. درک و پاسخ به مسائل درون دینی بر عهده عالمان دین،اعم‌ از فقیهان و متکلمان است،اما در پرداختن به مسائل برون دینی،فیلسوفان دین نیز به‌ میدان می‌آیند. نکته دوم این‌که لازمه جاودانگی دین انعطاف‌پذیری آن است. نکته سوم این‌که فهم دین اگر با درد دین همراه شود،راهگشاست؛وگرنه دین به‌ مجموعه‌ای از معارف نظری صرف بدل می‌شود. نیز اگر درد دین با فهم درست دین‌ همراه نباشد،راه به تعصبات خشونت بار می‌برد."