چکیده:
بدر چاچی شاعر نکته یاب و ایهام پرداز قرن هشم هجری قمری و مداح دربار تغلقیان است که علی رغم رواج و شهرت اشعار وی در شبهه قارهء در ایران گمنام مانده است:نگارندهء این سطور هنگام تصحیح دیوان این صنعت گرا با لغات و تعبیراتی مواجه گردید که در فرهنگهای موجود دیده نمیشود:در این مقاله معانی کلمات و تعبیرات مذکور با توجه به توضیحات شارحان و اقتضای ابیات رائه گردیده است.*
خلاصه ماشینی:
"مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی سال دوم،شمارۀ اول،بهار و تابستان 85 فواید لغوی دیوان بدر چاچی (بخش اول) دکتر علی محمد گیتی فروز استادیار دانشگاه پیام نور (واحد دزفول) چکیده بدر چاچی شاعر نکته یاب و ایهام پرداز قرن هشم هجری قمری و مداح دربار تغلقیان است که علی رغم رواج و شهرت اشعار وی در شبهه قارۀ در ایران گمنام مانده است:نگارندۀ این سطور هنگام تصحیح دیوان این صنعت گرا با لغات و تعبیراتی مواجه گردید که در فرهنگهای موجود دیده نمیشود:در این مقاله معانی کلمات و تعبیرات مذکور با توجه به توضیحات شارحان و اقتضای ابیات رائه گردیده است.
این معنی خاص خیال از فرهنگها فوت شده است و غیاث الدین نیز علی رغم اینکه در کاشف الاسرار بدان اشاره کرده، ولی در کتاب لغت خود(غیاث اللغات)آن را ثبت ننموده است،شگفت آنکه حافظ با نبوغ خود در ایهام سازی این کلمه را بارها با ایهام به معنی موسیقایی آن به کار برده است؛از جمله: هر دم از روی تو نقشی زندم راه خیال با که گویم که در این پرده چهها میبینم (دیوان،ص 714) آشنایی با این اصطلاح موسیقی را مرهون اشارت«غیاث الدین»و توجه به کتاب«تحفة الهند»را مرهون راهنمایی«استاد دکتر شفیعی کدکنی»هستم.
69-دامن به سر آمدن: ور ابر برد بوی بخارش به سر کوه#دامن به سر آید ز میانش از کمر افتاد (همان،ب 512) دامن به سر آمدن:این تعبیر در لغت نامه نیامده است،از توضیحی که غیاث الدین دربارۀ بیت داده است،چنین مستفاد میشود که آن را کنایه از«منقلب شدن و بیتابی»دانسته است."