چکیده:
بررسی خشکسالی ها – ترسالی ها و امکان پیش بینی آنها با استفاده از مدل سری زمانی هالت وینترز در استان هرمزگان
عزیزی قاسم*,روشن علی اصغر
* دانشکده جغرافیای، دانشگاه تهران
تحقیق حاضر در بخشی از استان هرمزگان به منظور بررسی تغییرات زمانی بارش، تعیین خشکسالی ها و امکان پیش بینی آنها در آینده منطقه انجام شده است. دوره های خشکسالی، تر سالی، تداوم و شدت آنها از طریق شاخص استاندارد z محاسبه شده و با استفاده از مدل سری زمانی هالت وینترز پیش بینی سال های آینده صورت گرفته است. برای این منظور از داده های بارندگی ماهانه سه ایستگاه هواشناسی استان به مدت 37 سال، (1381-1345)، استفاده شده است. نتیجه این مطالعه نشان می دهد که 3 دوره خشکسالی و 2 دوره ترسالی در منطقه رخ داده است، به طوری که خشکسالی ها ضعیف و متوسط اما با تداوم زیاد بوده، در حالی که تر سالی ها شدید و بسیار شدید اما با تداوم کم ظاهر شده اند. بررسی مقادیر فصلی مشاهده و پیش بینی شده داده ها، با استفاده از مدل سری زمانی مذکور، دو چرخه سینوسی افزایش و کاهش بارندگی را ارایه می کند. اولین چرخه شامل 20 سال(45 تا 65) و دومین چرخه نیز 17 سال (66 تا 81) بوده که با پیش بینی روند کاهشی بارش در دو سال بعد (82 و 83) تقریبا چرخه کامل می گردد.
خلاصه ماشینی:
"جدول 1 طبقهبندی شدت خشکسالیها و ترسالیهای اصلاح شده هایم کوتیل(1996) (به تصویر صفحه مراجعه شود) از مدل هالت وینترز نیز برای پیشبینی سری زمانی فصلی بهره گرفته شده است.
جدول 4 تعداد خشکسالیها و ترسالیها با شدتهای مختلف فصل تابستان (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 5 میزان تداوم دورههای خشکسالی و ترسالی فصل تابستان (به تصویر صفحه مراجعه شود) ج-فصل پاییز در این فصل بندر لنگه 25 سال خشکسالی با شدتهای متوسط و ضعیف داشته است.
جدول 6 تعداد خشکسالیها و ترسالیها با شدتهای مختلف فصل پاییز (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 7 میزان تداوم دورههای خشکسالی و ترسالی فصل پاییز د-فصل زمستان بر اساس جدول 8 در این فصل بندر لنگه 21 سال خشکسالی با شدتهای متوسط و ضعیف داشته،و بندر عباس و میناب نیز وضعیت مشابه ی عنی 22 و 20 سال بر آنها حاکم بوده است.
جدول 8 تعداد خشکسالیها و ترسالیها با شدتهای مختلف فصل زمستان (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 9 میزان تداوم دورههای خشکسالی و ترسالی فصل زمستان (به تصویر صفحه مراجعه شود) هـ-سالانه مطابق جدول 10،ایستگاه بندر لنگه طی دوره آماری 37 ساله،20 سال خشکسالی با شدتهای متوسط و ضعیف داشته است.
جدول 10 تعداد خشکسالیها و ترسالیها با شدتهای مختلف سالانه (به تصویر صفحه مراجعه شود) ترسالیهای بندر لنگه در طول دوره آماری،17 سال بوده که مرطوبترین آن مربوط به سال 1374 با 5/433 میلی متر بارندگی و Z استاندارد 7/2 به دست آمده است."