چکیده:
شیخ محمد بخیت مطیعی (1271 ـ 1354 هـ .ق) پس از تحصیلات ابتدایی و حفظ قرآن کریم، وارد دانشگاه الازهر شد و دروس مختلف اسلامی را با موفقیت به پایان برد. از آنجا که وی به شغل قضاوت علاقهمند بود، به آموختن فقه حنفی روی آورد و بعد از فارغالتحصیلی، در شهرهای متعدد به سمت قاضی منسوب شد و پس از چندی ریاست عالیه قضاوت در کشور مصر را عهدهدار گردید. وی در ربع آخر عمرش به تدریس و تالیف پرداخت و علاوه بر تربیت شاگردان، دهها کتاب و اثر علمی از خود به جای گذاشت. مهمترین دستاورد زندگی علمی ـ فرهنگی مطیعی را میتوان اندیشه اصلاحگری و تقریب مذاهب اسلامی و تبیین آرای فقهی مذاهب گوناگون و عدم تعصب مذهبی وی برشمرد. نمونههایی از تلاش وحدتگرایانه و اندیشه انسجام مذهبی وی در این نوشتار بیان شده است.
خلاصه ماشینی:
"ـ گرچه شیخ محمد مطیعی حنفی مذهب بود و با اسم «محمد بخیت مطیعی حنفی» فتاوای صادره را امضا مینمود، اما به آرای مذاهب مختلف اهتمام میورزید، تا جایی که به تأسیس «مؤسسه اجتهاد گروهی» پرداخت تا در ضمن آن، فتاوا و احکام صادره طبق یک برنامهریزی کلان ارائه گردد.
مردم فارس (ایران) برخی سنی مذهب و برخی شیعهاند، اما آنها قبل از هر چیز مسلماناند، و این اندیشمندان و رهبران فارسی زبان از قدیم تا زمان حاضر به اسلام گرویدند و همانند سایر مسلمانان حج و طواف خانه خدا را به جای میآورند و همانند نمازگزاران مسلمان به طرف کعبه نماز میخوانند و همانند روزه مسلمانان، روزه میگیرند و کتابها و تألیفات مخطوط و چاپ شده آنها، (بازار) کشورها را پر کرده است.
ـ شیخ مطیعی در کتاب «رفع الأغلاق عند مشروع الزواج و الطلاق» صفحه 100 (چاپ دار الفاروق بالجیزه، مصر) دربارة مسائل اختلافی میان مذاهب اسلامی، و این که کسی نمیتواند دیگری را از عمل به هر مذهبی از مذاهب منع کند، آورده است: "آیا نمیبینی (شیعیان) امامیه که در حال حاضر در کشور مصر زندگی میکنند، بدون هیچ مشقتی به آرای مذهبی خودشان (شیعه) عمل میکنند؟» وی با طرح این نکته، به تقبیح تعصب مذهبی پرداخته، عمل به اجتهادات هر یک از مذاهب را صائب دانسته و همگان را به تقریب مذاهب دعوت میکند."