چکیده:
تورم و بیکاری، دو مشکل عمده اقتصادی هستند. تردیدی نیست که هزینههای مستقیم و غیرمستقیم «تورم رکودی» بسیار سنگین است. ریشهیابی و پیبردن به علل و عواملی که بهوجود آورنده تورم رکودی هستند، بسیار حایز اهمیت است. هزینه مبادله، تاثیر زیادی بر متغیرهای کلان اقتصادی در کشورهای در حال توسعه دارد. در ساختار اقتصاد ایران، هزینههای مبادله زیادی وجود دارد؛ بنابراین در این تحقیق، به بررسی تاثیر هزینه مبادله بر تورم رکودی در ایران پرداخته شده است.
تحقیق حاضر، نقش تئوریک هزینه مبادله بر تورم و بیکاری را در قالب یک مدل اقتصادی توجیه میکند و به آزمون این فرضیه میپردازد که هزینه مبادله، موثرترین عامل در بهوجود آمدن تورم رکودی در ایران است. با استفاده از سیستم معادلات همزمان و با روش 3SLS و همچنین روش تصحیح ـ خطا، رابطه کوتاهمدت برآورد میشود. آمار و اطلاعات مورد استفاده، از منابع معتبر آماری و در دامنه زمانی 1379ـ1350 بهدست آمدهاند.
نتایج بهدست آمده حاکی از آن است که هزینه مبادله بر بیکاری و تورم اثر مثبت دارد و باعث افزایش همزمان بیکاری و تورم میشود. بنابراین میتوان اظهار داشت که هزینه مبادله، از عوامل بهوجود آورنده تورم رکودی در ایران است. همچنین نتایج حاصل از شبیهسازی، نشان میدهد که با ثابت بودن هزینه مبادله، از تورم و بیکاری کاسته میشود. نتایج حاصل از برآورد رابطه کوتاهمدت میان بیکاری و تورم نیز، نشان میدهد که این ارتباط در کوتاهمدت منفی است.
خلاصه ماشینی:
"تحقیق حاضر،نقش تئوریک هزینه مبادله بر تورم و بیکاری را در قالب یک مدل اقتصادی توجیه میکند و به آزمون این فرضیه میپردازد که هزینه مبادله،مؤثرترین عامل در به وجود آمدن تورم رکودی در ایران است.
اگر رشد اقتصادی برای پرداخت این افزایش کافی باشد،تورم ناشی از فشار هزینه وجود نخواهد داشت،اما اگر اتحادیههای کارگری،دستمزدی بالاتر از نرخ رشد اقتصادی بخواهند و یا رشد اقتصادی کاهش یابد،معضل تورم رکودی ایجاد میشود و شیب منحنی فیلیپس صعودی میشود.
نتایج آزمون ADF برای معادله 3 (به تصویر صفحه مراجعه شود) همان گونه که ملاحظه میشود بر اساس آزمون«دیکی-فولر تعمیم یافته» ADF جملات خطای معادله 3،میتوان نتیجه گرفت که متغیرهای به کار برده شده در این معادله،همجمع میباشند؛چون جملات اخلال این معادله،در سطحی بالای 99 درصد پایا هستند.
میانگین شاخص PDCS متغیرهای درونزای مدل (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج نشان میدهد که صفر بودن رشد هزینه مبادله،باعث کاهش همزمان بیکاری و تورم میشود.
برای این منظور،با استفاده از سیستم معادلات همزمان(روش 3SLS )تأثیر هزینه مبادله و سایر متغیرهای تأثیرگذار بر روی تورم و بیکاری مشخص شد؛سپس به ایستایی متغیرها و تکتک معادلات به کار رفته در مدل پرداخته شد،که نشان میدهد جملات اخلال معادلات سیستم پایا هستند.
نتایج کلی حاصل از برآوردها،حاکی از آن است که اولا هزینه مبادله از عوامل به وجود آورنده تورم رکودی در ایران است،ثانیا رابطه کوتاهمدت میان بیکاری و تورم منفی است،اما این رابطه یکطرفه است."