خلاصه ماشینی:
"به نیکوترین گونهاش:گزارش واژگان با ریشهیابی آنها(اتیمولوژی لغات)،شرح واژههای دخیل،اگر ورود واژههای غیر عربی در قرآن گرامی پذیرفته شود(خود ایشان به همهء اسناد اسلامی و فرنگی در این زمینه توجه داشتهاند)،شرح واژگان در واژهنامههای عربی،بحثهای دستور زبان که بر پایهء آنها تفسیر و ترجمه گوناگون میشود،آوردن رد و ایرادهای فراوان مفسران در ذیل هر آیه،دخالت نکردن و بیطرف ماندن در تضارب آرای ایشان،شرح جنبههای فقهی و حقوقی از کتابهای آیات الاحکام،گستردن فرضهای کلامی با استفاده از کتابهای کلامی در تمدن و فرهنگ و ادب و دانش و کلام و فلسفهء اسلامی،ایرانی،عربی در درازای 7141 سال،ایجاد فضای سالم برای بحث دربارهء اقوام و امتان گذشته با تسلطی که نویسنده بر فرهنگ عربی و غربی هر دو،دارد،بهرهوری از پژوهشهای تودهوار خاورشناسان باختری در زمینههای ریشهیابی کلمات و جملات و اسامی خاص و اعلام تاریخی و اماکن جغرافیایی،مقایسهء گویش قرآن با دو نبشتار پیشین کلیمیان و ترسایان(تورات و انجیل)،احادیث نبوی و روایات اهل بیت عصمت و طهارت علیها السلام، گزارشهای اصحاب پیامبر گرامی اسلام،بهرهوری از اصیلترین و بنیادیترین مأخذ تفسیری از بزرگترین و تنها استاد مسلم و خدشهناپذیر قرآن گرامی از نهج البلاغهء مولا علی،شأن نزول آیات،قرائتهای گوناگون و تأثیر هر کدام در تفسیر و ترجمهء آیات،آوردن گفتارها دربارهء تأویل آیات متشابه،پرهیز شدید از تفسیر به رأی از راه نسبت دادن هر گفتهای به گویندهء اصلی و اولی آن،تهیه کردن انواع فهرستگان و گونههای واژهنامهها،آراستگیهای دیگر آن است."