چکیده:
بررسی کارایی بخشهای مختلف اقتصادی بخصوص اندازهگیری کارایی بخش عمومی از مباحث مهم اقتصادی به شمار میآید و از اهمیت خاصی برخوردار است.معیارهایی که برای اندازهگیری کارایی به کار میرود به دو دسته کلی«تحلیل نسبت و تحلیل مرز کارایی»تقسیم میشود.در روش تحلیل مرز کارایی، ابتدا مرزی به عنوان مرز کارایی تولید یا هزینه در نظر گرفته شده و فعالیت بر روی مرز به عنوان بهترین عملکرد و زیر مرز به عنوان ناکارایی تلقی میشود.یکی از روشهایی که برای تخمین مرز کارایی و اندازهگیری کارایی وجود دارد، روش برنامهریزی خطی است که در آن فرم تبعی خاصی برای مرز کارایی در نظر گرفته نمیشود و به آن تحلیل پوش دادهه (AED) 1P}میگویند.در این مقاله با استفاده از روش AED کارایی فنی نهاده 36 دانشگاه بزرگ کشور اندازهگیری شده است و طبق نتایج به دست آمده، با فرض وجود بازدهی ثابت نسبت به مقیاس، 14 دانشگاه و با فرض وجود بازدهی متغیر نسبت به مقیاس، 16 دانشگاه کارا هستند.میانگین کارایی در فرض اول 808 درصد و (*)-در این مقاله همچنین از نظرات مشورتی آقایان دکتر کمیل طیبی و دکتر علمیراد شریفی استفاده شده است.P}در فرض دوم 858 درصد است.
Study of economic efficiency is of particular significance in evaluation of the public sector of the economy. There two alternative critorias for the measurement of efficiency: namely Ratio Analysis، and Frontier 'Analysis. The first criteria takes the ratio of inputs as compared to the outputs. The second criteria، however.first attempts to stablisb the product and cost efficiency frontiers. Then it indicates those activities onthe frontier as optimal operations. While the activities under the frontier are considered as inefficient. Estimation ofefficiency frontiers and comparing the position of each firm'S location to them is the main stage of analysis. Both econometric methods and linear Programming methods can be employed for this purpose. Data Envelope Analysis (DEA) is a particular linear Programming method where there is no special depency fOrm. This paper intends to use the DEA method for the measurement of factor eJficiency in 36 major universities in Iran. The study concludes that 14 of the institutions are found to be eHident under constant return to scale condition. while under a variable return to scale criteria there are 16 universities categorized as eHicient. The average eJJldency ratio is estimated as 0.808 under the first asumption، and it is 0.858 underthe second asumption.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله با استفاده از روش AED کارایی فنی نهاده 36 دانشگاه بزرگ کشور اندازهگیری شده است و طبق نتایج به دست آمده، با فرض وجود بازدهی ثابت نسبت به مقیاس، 14 دانشگاه و با فرض وجود بازدهی متغیر نسبت به مقیاس، 16 دانشگاه کارا هستند.
برنامهریزی خطی برای اندازهگیری شعبه فرضی P -که آن را واحد تصمیم گیرنده P ،مینامند-به صورت زیر خواهد بود: در این الگوی خطی مقدار تابع هدفو ضریببه عنوان مجهول در نظر گرفته میشود که با حل الگو مقادیر بهینه آنها به دست میآید.
در مطالعه آنها کارایی فنی محصول پژوهش 36 دانشکده اقتصاد در کشور انگلستان برآورده شده است که پس از برآوردهای مختلف با به کارگیری متغیرهای نهاده و محصول مختلف، بالاخره سه برآورد نهایی مناسب برای اندازهگیری کارایی فنی محصول در حالت SRC به دست آمده و براساس آن مقایسه عملکرد صورت پذیرفته است.
مدل مورد استفاده برای اندازهگیری کارایی فنی دانشگاه P از میان 36 دانشگاه مورد نظر به صورت زیر استظبرای به دست آوردن اندازه کارایی فنی نهاده هر یک از 36 دانشگاه مورد نظر باید یکبار این مدل را حل نمود و به واسطه آن اندازه کارایی فنی، گروه متشابه، وزن گروه متشابه و مقادیر بهینه نهاده و محصول را در حالت بازدهی متغیر نسبت به مقیاس (SRV) به دست آورد.
در این جدول اندازه کارایی فنی کل برای کل بودجههای جاری نیز آورده شده که از تقسیم کل بودجه جاری بهینه دانشگاهها به کل بودجه جاری آنها به دست آمده است."