چکیده:
یکی از دغدغه های اساسی اکثر کشورهای دنیا به خصوص کشورهای در حال توسعه،فرایند رو به گسترش جهانی شدن و چگونگی رویارویی با این فرایند است.آگاهی از میزان ادغام تجاری کشور در اقتصاد جهانی می تواند به درک موقعیت و توانایی های اقتصادی کشور در پیوستن به روند جهانی شدن کمک شایانی کند.اندازه گیری میزان ادغام تجاری کشور با استفاده از شاخص تجارت درون صنعتی(IIT)برای دوره ده ساله(82-1373)نشان می دهد که در یک سوم فصل های تعرفه ای،میانگینIIT صفر و یا نزدیک به صفر است که این بیانگر میزان جهانی شدن و ادغام تجاری بسیار پایین ایران در اقتصاد جهانی است.محاسبه های صورت گرفته برای تعیین مزیت های نسبی اقتصاد کشور با استفاده از شاخص مزیت نسبی آشکار شده بالانس حاکی از آن است که در ایران در تولید و صدور کالاهای مبتنی بر مزیت نسبی ایستا(طبیعی) دارای مزیت است.
Economic Globalization is one of the most important challenges in many countries، specifically in the developing countries. Determination of the level of Iran’s trade integration in world economy can help to find out the situation and capabilities of Iranian economy to enter globalization process. Measuring the level of Iran’s trade integration by use of intra-industry trade (IIT) index over the period (1373-82) shows that: in one third of tariff chapters the average of IIT is zero or near to zero. This implies that the level of globalization and trade integration in Iranian economy is very low. Measuring the comparative advantages in Iran by use of Ballance’s revealed comparative advantage (RCA) index shows that; Iran has advantages in producing and exporting goods based on static (natural) comparative advantage.
خلاصه ماشینی:
"بخش دوم مقاله بهدنبال پاسخ بهاین سؤال است که در فرایند جهانی شدن اقتصاد؛ ایران در چه بخشهایی تخصص خواهد یافت که بهاین منظور در ادامه بحث، پس از معرفی شاخصهای مطرح در اندازهگیری مزیت نسبی از شاخص مزیت نسبی آشکار شده بالانس 3 برای بهدست آوردن مزیتهای نسبی کشور در بخشهای مختلف اقتصادی استفاده شده است.
17/0 منبع: خلاصه نتایج محاسبات پژوهش براساس آمار بازرگانی خارجی جمهوری اسلامی ایران (1382 - 1373) جدول 2- میزان تجارت درون صنعت در فصلهای تعرفهای ایران (1382-1373) میانگین شاخص IIT 40% - 0 60% - 41% 1 - 61% تعداد فصلها 73 14 10 میزان ادغام تجاری کم متوسط زیاد ترکیب کالاهایی که در اقتصاد کشور دارای بیشترین میزان تجارت درون صنعت هستند؛ نشان میدهد که بیشترین ادغام تجاری در بخشی از اقتصاد ایران در حال شکلگیری است که احتیاج بهفناوری و فناوری پیچیدهای ندارند؛ همچون تولیدات کشاورزی، صنایع غذایی ومحصولات معدنی؛ که این نمیتواند خیلی خوشایند باشد.
درحقیقت این شاخص نشاندهنده تجارت درون صنعتی است یعنی صادرات و واردات همزمان فراوردههایی که متعلق بهیک بخش یا صنعت هستند؛ در محاسبه شاخص مورد استفاده قرار میگیرند؛ در نتیجه صرف کاهش صادرات لزوما نمیتواند نشاندهنده کاهش مزیت نسبی باشد در ضمن این شاخص از جمله شاخصهای تجاری محض بوده و میان یک کالای اقتصادی خاص با سایر کالاها و نیز میان یک کشور خاص با دیگر کشورهای جهان تمایز بارزی قائل میشود و چون علاوه بر صادرات، واردات را نیز در محاسبه شاخص مورد استفاده قرار میدهد؛ در نتیجه از احتساب مضاعف جلوگیری بهعمل میآورد."