چکیده:
میر قوام الدین مرعشی،معروف به میر بزرگ،فردی متدین و ظلمستیز، حکومت مرعشیان را در سال(1379-781/1358-760)پایهگذاری نمود. ایشان از نوادگان امام حسین(ع)بود که در آمل در محلهی مشهور به دابو زندگی میکرد.سید قوام الدین در 1378-780 دچار بیماری شده،و به بار فروش ده(بابل)رفت و به ارشاد فرزندان خود پرداخت و در همانجا درگذشت.او را در آمل دفن کردند و برایش مقبره و گنبدی عالی ساختند. مشهد میر بزرگ آمل،یکی از بناهای تاریخی مهم و بزرگ مازندران بهشمار میرود.این بقعه از نظر ویژگیهای معماری،تزئینات کاشیکاری، نمای داخلی و خارجی،بهخصوص سردر ورودی،اهمیت تاریخی دارد.گنبد میر بزرگ یا همان میر قوام الدین مرعشی،مربوط به سال 781 قمری بوده و چندین بار ویران شده است و بنای کنونی بقعه و مجموعههای وسیع پیرامون آن در دوران سلطنت شاه عباس اول از جانب مادر ایشان که از خویشاوندان میر بزرگ بود برپا گردیده است. در این مقاله سعی شده است به شخصیت مذهبی میر قوام الدین مرعشی و خصوصیات مقبره و تزئینات کتیبهای آن پرداخته شود.این مقاله در پی پاسخ به پرسشهایی است از جمله: 1-شاخصههای افکار و اندیشه میر قوام الدین مرعشی دارای چه ویژگیهایی است؟ 2-مضامین تزئینات کتیبهای میر قوام الدین مرعشی دارای چه مفاهیمی است؟ اهدافی که در این مقاله موردنظر است: 1-شناسایی ساختار و ویژگیهای معماری صفوی 2-بررسی زندگی و احوال راهبر متدین،سید قوام الدین مرعشی 2L3-مطالعه ساختار بقعه و مضامین کتیبههای مذهبی آن روش تحقیق در این مقاله به شیوهی تاریخی،توصیفی و تحلیلی با استناد به منابع کتابخانهای و تحقیق میدانی از بقعه است.
خلاصه ماشینی:
گنبد میر بزرگ یا همان میر قوام الدین مرعشی،مربوط به سال 187 قمری بوده و چندین بار ویران شده است و بنای کنونی بقعه و مجموعههای وسیع پیرامون آن در دوران سلطنت شاه عباس اول از جانب مادر ایشان که از خویشاوندان میر بزرگ بود برپا گردیده است.
در این مقاله سعی شده است به شخصیت مذهبی میر قوام الدین مرعشی و خصوصیات مقبره و تزئینات کتیبهای آن پرداخته شود.
7 بقعه فعلی میر بزرگ نیز به دستور شاه عباس صفوی که فعالیت وسیع معماری دوره صفوی از همین زمان آغاز شد،بنا شده است.
بنای کنونی بقعه و مجموعههای وسیع پیرامون آنکه برخی ویران گردیده،در دوران سلطنت (به تصویر صفحه مراجعه شود) تصویر 1:نمای بیرونی بقعه میر قوام الدین مرعشی امیر بزرگ،و کتیبههای آن.
صندوق قبر32چوبی و نفیس میر قوام الدین مرعشی با سوره یس به خط کوفی تزیین شده است.
ای (به تصویر صفحه مراجعه شود) تصویر 7:یکی از کتیبههای گنبد مخروطی میر بزرگ(لا اله الا اللّه).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) تصویر 8:یکی از کتیبههای گنبد مخروطی میر بزرگ(محمد).
(تصویر 7) باتوجه نوع دوم ادعیه،خطاب به پیامبر(ص)،دو طرف سردر ورودی میر بزرگ کلمه محمد به کوفی حک شده است(تصویر 8).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) تصویر 61:کتیبههای زیر پاکار گنبد میر بزرگ در ضلع شمالی.
مردم آمل در زمان حکومت مهدی خلیفه عباسی به دین اسلام گرویدند و بعد از آن بناهای اسلامی در آنجا ساخته شده باتوجه به اسناد تاریخی این شهر حد اقل از دوره ساسانی تا دوره مغول پایتخت مازندران بوده است.