چکیده:
وجود مخاصمات مسلحانه در جوامع بشری , کودکان را که آسیب پذیرتر از دیگران می
باشند, تحت تأثیر قرار داده با ایجاد شرایط مبهم زندگی رشد فیزیکی , روحی و روانی
آنها را بشدت دگرگون میسازد , کودکان آواره بطور غیر مستقیم تحت تأثیر جنگ قرار
میگیرند و همانند والدین خود برای رهایی از مشکلات جنگ , یا در کشور محل تولد خود
جا به جا میشوند , یا به کشورهای دیگر پناه میبرند . این کودکان در هر صورت باید
مورد حمایت قرار گیرند. کودکان آواره در سایر کشورها نسبت به کودکان جابجا شده در
کشور متبوع خودشان , بعضا از حمایتهای بشر دوستانه بیشتری برخوردارند. زیرا نهادی
بینالمللی بنام کمیساریای عالی پناهندگان وابسته به سازمان ملل متحد امور
پناهندگان را پیگیری مینماید. بچههای بیسرپرست نیز گروه دیگری از کودکان آسیب
دیده از جنگ هستند که نیاز به حمایت ویژه دارند. زیرا والدین خود را در جنگ از دست
داده اند. بر اساس منابع موجود در حقوق بینالملل و برای پیشگیری از مشکلات آینده یکی از
وظایف اساسی دولتها در زمان مخاصمات مسلحانه و پس از آن , حمایت از کودکان آسیب
دیده از جنگ است. بنابراین در بحرانها و مواقع اضطراری باید به کودکان اولویت داده
شود و حمایت از حقوق آنان به لحاظ امنیت جسمی و روحی , تعلیم و تربیت مناسب , و
تغذیه و بهداشت ایشان از اهمیت فوقالعادهای برخوردار باشد. بر همین مبنا حقوق
بینالملل عرفی از سالها قبل و حقوق بینالملل مدون در قالب معاهدات بینالمللی و
بویژه کنوانسیون حقوق کودک بر این حقوق و بویژه حق حمایت تأکید ورزیدهاند. در
مجموع بهترین راه حمایت از حقوق کودکان در زمان مخاصمات مسلحانه پیشگیری از وقوع
این مخاصمات است , اما در صورت بروز چنین مخاصماتی , حقوق کودکان بویژه حقوق کودکان
آواره و بی سرپرست باید در هر حال رعایت گردیده , ناقضان این حقوق باید جوابگوی
اعمال خود باشند.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله هدف این است که ضمن تشریح وضعیت کودکان آواره و بی سرپرست ومشکلات آنان، راههای حمایت از آنان در زمان جنگ و پس از آن مورد بررسی قرارگیردوضمن تأکید برحمایتهای حقوقی پیشبینی شده در اسناد بینالمللی به راهکارهای عملی ازجمله باز پروری وحمایت عملی درزمان جنگ و پس ازآن, نقش ویژه سازمانهای غیردولتی وسایرمجامع مردمی, ولزوم مجازات مرتکبان جنایات جنگی اشاره شود.
در این میان وضعیت دو گروه ، کودکان آواره[3] و بیسرپرست بیشتر از سایر موارد __________________________ 1ـ برای اطلاعات بیشتر بنگرید به : UNICEF - the situation of the children in the world, 1998-2003 2ـ بنگرید به : Macan-Markar MarwaanEducation: Les enfants réfugiés sont abandonnés à leur sort, 1997, sur l''''internet 3ـ به نظر نماینده کمیساریای عالی پناهندگان و هماهنگ کننده سازمان ملل در بلغارستان اکثر آوارگان دنیا را کودکان تشکیل میدهند .
لیکن در کنار تعهد دولتها به رعایت این موارد ، دو عامل دیگر نیز باید مورد توجه قرار گیرند : الف ـ نقش سازمانهای غیردولتی و مجامع عمومی ب ـ مجازات مرتکبان جرایم جنگی بر ضد کودکان الف ـ نقش سازمانهای غیردولتی ومجامع عمومی در حمایت از کودکان قربانی جنگ تجربه جنگهـای متعدد در اقصی نقاط دنیا نشـان داده که دولتهـا به تنهـایی نمیتواننـد ____________________________________ 1ـ به نظر کارل برامی دبیر کل یونیسف تعلیم و تربیت می تواند یکی از عوامل ایجاد صلح و ثبات در جهان باشد."