خلاصه ماشینی:
"دکتر اتحادیه:بله انتخابات را اصلا اجرا نمیکردند حکم باید چندین بار به آنها ابلاغ میشد و خیلی اوقات حکام یا دولتیان نماینده مورد نظر خود را به مجلس میفرستادند،با همهی این مشکلات مشروطه یک تجربه سازنده بود که نمیتوان به آن نگاه منفی داشت.
دکتر ترابی:انعکاس خواستههای ایرانیان در مجلس به نظر من در بین اقشار مختلفی که در جنبش مشروطه نقش مهمی داشتند،متفاوت است مثلا روشنفکران،تجار،علما و تودههای مردم هرکدام فهم و خواست متفاوتی از این جنبش داشتند؛اما همه در یک هدف باهم متحد شده بودند و آن تغییر نظام سیاسی بود.
باید توجه کنیم آن قشری که در مجلس اکثریت افراد بودند،چه خواستهای داشتند؟مثلا تجار که چهل و یک درصد بودند خواهان امنیت سرمایه،بهبود راهها،راهآهن، بانک،حمایت دولت از سرمایههای داخل بودند و در مجلس اول تمام این خواستها را اعلام کردند و در مادههای 61،71،81 متمم قانون اساسی مصوب میشود که سرمایه باید حفظ شود و هیچکس حق ندارد سرمایهی کس دیگری را بدون قانون ضبط کند و قوانین مختلف دیگر در همین رابطه،تمام اینها مؤید این مسأله است که خواست این گروه در مجلس پیگیری میشد.
دکتر ترابی:بحث تاریخنگاری در واقع همان نکاتی بود که دوستان گفتند،تاریخنگاری که در مجلس بود،همان تاریخنگاری سنتی-روایی بود که نماد آن کسروی بود و ما بعد از آن آدمیت را داریم که مشخصا کار تحلیلی ارائه میدهد در حوزه فلسفهی سیاسی طباطبائی تنها کسی است که در این بخش کار کرده و خانم شجیعی و دکتر اتحادیه کسانی بودند که در حوزهی مجلس کار کردند اینکه در کار تحقیقاتی موانعی وجود دارد بر همه محققین و پژوهشگران مبرهن است مثلا خود من زمانی که در مورد تجار مجلس مطالعه میکردم،به من اجازه دسترسی به آرشیو مجلس را ندادند."