چکیده:
در این مقاله محقق سعی بر آن دارد تا با طرح پرسشهایی در باب رابطه عرفان و سیاست
و غواصی در اقیانوس صحیفه، متن را به نطق وادارد و پاسخهای خود را از آن اخذ کند.
برخلاف دیدگاههایی که قایل به امتناع تأسیس اندیشه سیاسی و رفتار سیاسی در حوزة
عرفان میباشند، فرضیه و مدعای نویسنده بر این است که تعالیم دینی امام در قالب
ادعیه موجود در صحیفه سجادیه میتواند به تأسیس اندیشه سیاسی، گرایش سیاسی و رفتار
سیاسی بینجامد.
خلاصه ماشینی:
"با این همه سؤال این است که اگر از __________________________ * استادیار دانشگاه علامه طباطبایی منظر اندیشه و رفتار سیاسی بدان نگریسته شود، آیا محقق میتواند توشهای بردارد؟ آیا اندیشهها و متون عرفانی آن میتواند به امکان شکلگیری اندیشه سیاسی و نیز تولید گرایشهای سیاسی و در نهایت سهمی در تحولات، رفتارهای سیاسی و ایجاد یک نظام سیاسی بینجامد؟ صحیفه سجادیه به عنوان یک «متن» در دوران تأسیس یک نظام سیاسی اسلامی چه پیامهایی میتواند داشته باشد؟ کوتاه سخن آنکه اندیشهها و متون عرفانی همانند صحیفه سجادیه چگونه میتواند با اندیشههای سیاسی؛ گرایشها و رفتارهای سیاسی نسبت برقرار کند؟ انسانهاییکه تحت تأثیر تعالیم این دعاها و پیامهای این کتاب قرار میگیرند و میکوشند تا آنها را به ضمیر ناخودآگاه خود بفرستند، در برخورد با مقوله سیاست در دو سطح تحلیل حکومت شوندگان و حکومتکنندگان چگونه کنش یا واکنشی را اتخاذ میکنند؟ آیا امکان دارد متن ادعیه و مناجات امام سجاد(ع) را در «افق زمانی» خود و در ذیل یک نظام اسلامی در قرن حاضر، ترجمه و یا قالبشکنی و قالبریزی کنیم؟ نویسنده برخلاف دیدگاههایی که قایل به امتناع تولید اندیشه سیاسی در حوزه عرفان میباشند، بر این باور است که اندیشهها و تعالیم عرفانی امام سجاد(ع) میتواند به امکان تأسیس اندیشه، گرایش و رفتار سیاسی بینجامد.
» (47/60) در این فراز امام اولا طی قاعده کلی به ضرورت وجود امام در همه زمانها و مکانها و نسلها اشاره میکند و اینکه وی «حبلالله» خداوند در زمین است (وصلت حبله بحبلک) و ثانیا به ضرورت اطاعت از اوامر و نواهی وی که قهرا در حوزه و قلمرو عمومی و سیاست هم میباشد، اشاره میکند و ثالثا امام سجاد(ع) با ربط امام با صراط مستقیم و راه اجتماعی و سیاسی تصریح میکند که مردم نباید جلوتر از امام حرکت کنند."