چکیده:
بررسی های زبان شناسی، از نخستین روز پیدایش به پدیده لهجه و اشتباهات گفتاری نزد توده های مردم و متخصصان پرداخته و از آن ها برای بررسی جنبه های مثبت و منفی این پدیده ها بهره برده است. به همین گونه، بررسی های زبان شناسی در عربی، به روشن ساختن تفاوت ها میان واژه های مفرد و ترکیب ها پرداخته تا از اشتباه و آمیزش دلالت های آن ها جلوگیری کند تا جایی که لهجه ها و زبان های گوناگون را مطالعه می کند و فصیح را از غیرفصیح بازمی شناسد، و نیز لهجه های فصیح را با لهجه های عامیانه مقایسه می کند و ابزار شناخت در همه این ها، اندازه آمیزش با غیرعرب ها بوده، و همه این کارها برای خدمت به قرآن کریم و حدیث شریف انجام گرفته است. زبان شناسی نو پدیده لهجه و اشتباهات گفتاری نزد زبان آموزان را به صورت تحلیلی (analytical) بررسی می کند، و بهره های فراوانی از این تحلیل می برد تا جایی که علم نوی جدا شده از زبان شناسی مقایسه ای (Comparative linguistics) به نام زبان شناسی تفاوت ها (Contrastive linguistics) پدید آورده که در درجه نخست به فراگیری و آموزش زبان ها از راه بررسی اشتباهات زبان آموزان و تحلیل علمی آن ها با توجه به علل این اشتباهات و تعداد و چگونگی آن ها می پردازد تا در پرتو آن ها برنامه های آموزشی و مواد درسی ویژه ای پدید آورد، و به همین گونه، دانش ترجمه و نظریات و روش های آن را تکامل بخشد که یکی از آن ها همان نظریه توحیدی ما است Unithetical linguistics) ) که در کتاب علم اللغه التوحیدی از آن سخن گفته، و در پرتو چند مقاله دیگر از جمله همین مقاله مختصر، آن ها را متبلور ساخته ایم.
خلاصه ماشینی:
"(15) چکیده سخن اینکه بررسیهای زبانشناسی در عربی از آغاز پیدایش خود به پدیده «لهجه» پرداخته و اشتباهات دستوری را نزد مردم عامی و خواص بررسی کرده، و از این اشتباهات برای حل این مشکلات دستوری استفادههای مثبت و منفی فراوان برده است، و به همین ترتیب، بررسیهای لغوی در عربی به فروق لغوی پرداخته و تفاوت میان مفردها و مرکبها را برای از میان بردن اشتباه و ابهام در دلالت آنها به کار گرفته است، و لهجههای گوناگون را از نظر شیوایی و ناشیوایی مقایسه کرده و میان لهجه فصیح و عامیانه نیز فرق گذاشته است و معیار آنها، آمیزش با عجمها (غیرعرب) و عدم آمیزش بوده است.
همه این بررسیها برای خدمت به زبان قرآن و حدیث انجام گرفته است؛ ولی زبانشناسی نو، به پدیده لهجه و اشتباه دستوری، بهویژه نزد کسانی که زبانهای گوناگون را میآموزند، از دید تحلیلی analytical مینگرد، و از این تحلیل، بهرههای فراوان میبرد تا جایی که دانش نوی برخاسته از زبانشناسی مقایسهای (comparativel inguistics) به نام زبانشناسی تحلیل تقابلی (contrastive analysis) پدید آورده که پیش از هر چیز، به فراگیری و آموزش زبانها میپردازد، و از راه آن، خطاهای زبانآموزان را پی میگیرد و به تحلیل علمی آن میپردازد، و از آنجا به علل این اشتباهات و لهجهها و چند و چون آنها میرسد تا در پرتو آن، روشهای آموزشی و مواد ویژه آموزش را بر پایه آن نظر تحلیلی پدید آورد."