چکیده:
اسلام کاملترین شناخت از انسان را که همه ابعاد او را دربرگرفته باشد، ارائه کرده
است؛ در حالیکه در شناخت انسان و فصل ممیز بین انسان و حیوان، در حیطه خواستهها و
گرایشها، مهمترین موضوعی که اینجا مطرح شده، «فطرت» آدمی است.
بدون توجه به اصل فطرت، بسیاری از معارف اسلامی درک نخواهد شد؛ بدین جهت، بسیاری
از اندیشهوران از این اصل مهم به «ام المعارف اسلامی» یاد میکنند و معتقدند که
درباره فطرت، سخن بسیار گفته شده است؛ اما کمتر به ژرفای آن و ابعاد گستردهای که
دربر میگیرد، توجه میشود. اغلب میبینیم که افرادی از فطرت دم میزنند؛ ولی چون
به ابعاد گسترده آن درست توجه ندارند، نظریاتی را که سرانجام برمیگزینند، ضد این
اصل است.
یکی از مهمترین مباحثی که در قرآن کریم و در روایات امامان معصوم(ع) بر آن تأکید
شده، مسأله فطرت است که از جمله، فطرت انسان و فطری بودن دین و اعتراف رسمی انسان
به ربوبیت الاهی از جمله مسائلی است که آیات و روایات به آن اشاره دارند.
فطرت که آفرینش ویژه بهشمار میرود، اصلیترین سرمایه و برترین ره توشهای است
که خداوند عالم انسان را از آن نعمت بزرگ که سرشت خداشناسی آمیخته با گرایش و
دلپذیری حقطلبی است بهرهمند ساخته، همواره وی را به حفظ و حراست آن سفارش میکند.
در این مقاله سعی بر آن است که با تبیین چیستی فطرت و ابعاد آن به مسأله فطرت در
قرآن پرداخته، و مسأله فطری بودن دین با توجه به آیه30 سوره روم (30) تحقیق و
بررسی شود.
Islam has presented a comprehensive definition and recognition of human being encompassing all aspects of his existence. It considers fitrat as the disfiguring feature of human being from animals is as well as a guiding light in all domains of human wills، tendencies and activities.
Without taking fitrat into account، most of Islamic teachings will remain ignored or ununderstood. Therefore، many Islamic scholars consider it as the source for understanding all Islamic teachings. However، they acknowledge that although there is a vast literature on fitrat but few people address it deeply. For instance we may come across some people talking of Fitrat but at the same time we see that they adopt theories being in sharp contrast to this principle.
A key point that the holy Qur'an and Shiite innocent imams have place emphasis upon is the innate nature of human kind as well as innateness of religion. Fitrat is the main endowment and provision that God has bestowed upon human beings. All human beings enjoy this blessing of God and therefore they are advised to preserve and use it in a right manner. Explaining the nature and dimensions of fitrat this article attempts to assess it from a Qur'anic perspective focusing the Qur'an's 30th verse، Chapter 30 (surat ul room)
خلاصه ماشینی:
"همچنین اگر در برخی آیات، از اعتراف رسمی انسان به ربوبیت الاهی و عهد و پیمان خداوند با او در پیروی نکردن از شیطان سخن به میان آمده، در برخی دیگر از آیات، خالی بودن ذهن انسان در بدو تولد، از هرگونه شناخت و معلولی مطرح شده است که این نیز با نظریه روانشناسان قرابت دارد؛ بدین سبب در این مقاله برآنیم تا ضمن بحث از معنای لغوی فطرت، با توجه به وزن و صیغه آن در کلام عرب، کاربرد مشتقات آن در قرآن و تفاوت آن با طبیعت و غریزه به بیان مبادی و مسائل کلی فطرت و تبیین بینش خاص قرآن درباره فطرت و پیامدهای اجتماعی آن بپردازیم و در صورت لزوم، به راههای شکوفایی و رشد فطرت و موانع رشد و راههای زدودن آن بپردازیم؛ ولی آنچه در این مقاله و پژوهش تأکید بیشتری بر آن میشود، نگاه مستقیم به بحث فطرت از دیدگاه قرآن کریم است که با بررسی آیات مربوط به فطرت به تحلیل و بررسی آن میپردازیم."