چکیده:
شناخت واقع (ارزش و مکانیزم آن) از اساسی ترین موضوعاتی است که از قرن ها پیش ذهن بشر را به خود مشغول کرده است تا آن جا که در یونان باستان اندیشمندان را به دو گروه بزرگ سوفیست ها و فیلسوفان تقسیم کرد. این تقسیم با وجود فراز و نشیب های گوناگون در طول تاریخ تفکر بشر، همچنان با شاخه های بسیار، رایج و متداول است و اما آن چه پیش رو دارید، مشروح مذاکرات اولین نشست از سلسله کرسی های نقد و نظریه پردازی با موضوع مدل جدیدی از معرفت شناسی است که به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در آذر ماه سال گذشته تشکیل گردید. در این نشست، نظریه پرداز محترم در صدد ارائه طرحی نو درباره بخشی از مسائل مربوط به معرفت است. میهمانان این نشست عبارتند از: دکتر سید یحیی یثربی ـ که به عنوان نظریه پرداز به طرح دیدگاه خویش می پردازد ـ ، حجت الاسلام عبدالحسین خسرو پناه ـ دبیر جلسه ـ ، حسین زاده، حجت الاسلام احمد ابوترابی، دکتر مصباح و عسگری سلیمانی امیری که ناقدان این دیدگاه هستند.
خلاصه ماشینی:
"حال این پرسش مطرح است که این تعریف معرفت چقدر میتواند کارآیی داشته باشد؟ بنده اعتقادم این است که نظام متفکران مسلمان که باز متأثر از نظام قدما است، میتواند در علوم پیشین در دانشهایی نظیر: ریاضی، هندسه و فلسفه دین دست کم ادله اثبات خدا کارآیی داشته باشد و همان یقین بالمعنی الاخص را نشان دهد؛ چنانکه برادر ارجمندمان مهندس عبودیت در کتاب «اثبات خدا به روش اصل موضوعی» پارهای از ادله اثبات خدا به روش اصل موضوعی را تحلیل کرده و آنها را به بدیهیات برگردانده است؛ یعنی ابتدا گزارههای تحلیلی را در باب اثبات وجود خدا ارائه کرده و بعد گفته است هناک واقعیه ما؛ این نظام بر خارج تطبیق میکند.
در مقالهای مشاهده کردم که نوشته بود: عمده مسأله معرفت شناسی معاصر در مغرب زمین امروز در میان فیلسوفان متعلق به کشورهای انگلیسی زبان، مسأله علم ما به جهان خارج است و شما در این رویکرد جدید خودتان که معتقدید تجربه حسی، علمی است، چگونه توانستهاید این مشکل را حل کنید و چه راهکاری دارید؟ افزون بر این، درمورد گزارشهای عقلی و پیشینی که مهمترین معرفتها و دانشهای بشری نظیر: علوم ریاضی، فلسفه، فلسفه دین، فلسفه اخلاق و اصول اساسی دین از آنها تشکیل شده است، چه راه حلی در قبال راه حل قدما مطرح میکنید؟ رویکرد قدمای ما براساس قانون علیت تا جایی پیش میرود که میتوانیم بگوییم حسیات مفید یقین است، اگر بر آن نظام کلی فلسفی مبتنی باشد."