چکیده:
درآمد ملی سرانه به عنوان یک شاخص رفاه تنها به بعد مصرف در رفاه توجه دارد. شاخص سن و توسعه انسانی اگر چه به ابعاد بیشتری از رفاه توجه دارند ولی امکان ارایه تحلیل های جزیی را ندارند. بنابراین، استفاده از یک شاخص ترکیبی رفاه که ضمن پوشش مختلف رفاه، امکان ارایه تحلیل کلی و جزیی را فراهم آورد، می تواند به ارزیابی و تحلیل بهتر سیاست های رفاهی کمک کند. شاخص رفاه اقتصادی (IEWB) با پوشش ابعاد مصرف، ثروت، توزیع درآمد و امنیت اقتصادی می تواند یکی از شاخص های مناسب برای اندازه گیری و تحلیل های رفاهی باشد. در این پژوهش شاخص CIEWB برای اولین بار در اقتصاد ایران طراحی شد و روند رفاه برای سه برنامه توسعه (1368-1382) اندازه گیری شده است. به منظور اندازه گیری ابعاد و شاخص کل رفاه از روش نرمال سازی بر اساس سال پایه یعنی سال شروع برنامه اول توسعه (1=1368) استفاده کرده و برای آزمون تحلیل حساسیت از جدول وزنی یکسان (0.25 برای هر بعد) و تورش دار به سمت مصرف و امنیت اقتصادی استفاده کرده ایم. نتایج نشان می دهد که استفاده از درآمد ملی سرانه به عنوان یک شاخص رفاه، نرخ رشد رفاه را بیشتر از مقدار واقعی آن نشان می دهد. ابعاد امنیت اقتصادی و مصرف از نرخ رشد بیشتری نسبت به ثروت و توزیع درآمد برخوردار بوده است. اختصاص جداول وزنی تورش دار به سمت امنیت اقتصادی و مصرف نرخ رشد شاخص کل رفاه را افزایش داده است. امید است سیاست گذاران اقتصادی بتوانند در برنامه های رفاهی خود، یافته های این پژوهش را که براساس ملاحظات اندازه گیری رفاه اقتصادی کشور انجام گرفته است، مورد نظر قرار دهد.
The index of economic well-being (IEWB) covering consumption، wealth، income distribution and economic security is a suitable composite index measuring welfare، growth and development at both partial as well as comprehensive levels .In this study the composite index has been proposed for the first time in Iran and the welfare trend has also been measured for the available data period 1368-1382. In order to aggregate variables and welfare dimensions we have normalized data using the first year of the first development plan (1368) as the base year. In addition، to estimate the trend of total economic welfare index we have used a uniform weight (0.25) table for each of the four dimensions. The results show that the economic security and consumption were respectively the most important dimensions of economic welfare in Iran .Also، comparing the absolute as well as the relative changes in per capita income and IEWB we found that using per capita income as an index will overestimate the level of economic welfare in Iran.
خلاصه ماشینی:
"به منظور اندازهگیری ابعاد و شاخص کل رفاه از روش نرمالسازی بر اساس سال پایه یعنی سال شروع برنامه اول توسعه(1-8631)استفاده کرده و برای آزمون تحلیل حساسیت از جدول وزنی یکسان(0/52 برای هر بعد)و تورشدار به سمت مصرف و امنیت اقتصادی استفاده کردهایم.
شکل جبری شاخص ترکیبی رفاه اقتصادی در ایران شکل جبری شاخص ترکیبی رفاه برای اقتصاد ایران به صورت زیر تدوین شده است: (3) CIEWB-a 1(]C+G[)+a 2(]K+RD-D-ED+FDI+HC[) +a 3(](b)LIM+(1-b)G[)+a 4(](c)U+(d)I+(e)S+(f)P[) که در آن: C :مصرف خصوصی سرانه(بدون کالاهای بادوام)تعدیل شده با بعد خانوار و امید به زندگی، G :مصرف دولتی سرانه، K :موجودی سرمایه سرانه، RD :ذخیره تحقیق و توسعه سرانه، D :بدهی خارجی سرانه، ED :هزینه سرانه آلودگی ناشی از انتشار سرانه CO 2 ، FDI :خالص ورودی سرمایهگذاری خارجی، HC :ذخیره سرانه نیروی انسانی، LIM :شدت فقر، G :شاخص نابرابری(ضریب جینی)، U :امنیت بیکاری، I :امنیت بیماری، S :امنیت فقر تکوالدین شدن، P :امنیت تورمی، ai ها:وزن هریک از ابعاد رفاه، b :وزن مربوط به شدت فقر نسبت به ضریب جینی و eṣdṣc و f وزن مربوط به متغیرهای امنیت بیکاری،بیماری،تکوالدین شدن و تورمی هستند.
چنانچه نرخ رشد ابعاد مؤثر در رفاه به عنوان معیاری برای تعیین گرایش سیاستهای توسعه موردنظر باشد،باید گفت که این گرایش بیشتر به سمت ثبات امنیت اقتصادی و افزایش مصرف بوده است.
بدین روی،چنین نتیجهگیری میشود که به علت اثرات غیریکسان سیاستهای برنامه توسعه بر ابعاد رفاه،روند واقعی رفاه کمتر از مقدار آن در شاخص درآمد ملی سرانه بوده است که تنها به بعد مصرف در رفاه توجه دارد."