چکیده:
طرح مساله: مقاله حاضر به بررسی چگونگی توزیع فرصت های آموزش عالی در بین دانشجویان چهار دانشگاه دولتی و بزرگ کشور می پردازد.
روش: تحقیق حاضر یک تحقیق میدانی است و جامعه نمونه آن عبارت است از کلیه دانشجویان دوره های روزانه دانشگاه های تهران، صنعتی شریف، شهید بهشتی و علامه طباطبایی که از میان آن ها 511 نفر به طور تصادفی انتخاب شدند و ویژگی های مورد نظر از طریق پرسش نامه جمع آوری شد.
یافته ها: یافته های این تحقیق نشان داد که در نمونه مورد بررسی 5 درصد از دانشجویان دارای پایگاه اجتماعی - اقتصادی بالا، 20 درصد از دانشجویان دارای پایگاه اجتماعی - اقتصادی متوسط رو به بالا، 28 درصد از دانشجویان دارای پایگاه اجتماعی - اقتصادی متوسط رو به پایین و 48 از دانشجویان دارای پایگاه اجتماعی - اقتصادی پایین هستند.
نتایج: فرضیه اصلی این تحقیق که عبارت بود از «افراد متعلق به پایگاه اجتماعی - اقتصادی بالاتر به طور نسبی، بیش تر به دانشگاه های دولتی راه می یابند» مورد تایید قرار نگرفت. اما نظام آموزش عالی ایران هیچ سیاست موثری برای افزایش دسترسی گروه های کم درآمد جامعه به آموزش عالی ندارد.
خلاصه ماشینی:
"به عبارت دیگر هدف آن، پاسخ دادن به این پرسش است که آیا در بخش آموزش عالی دولتی کشور(در دانشگاههای مورد بررسی)برابری فرصتهای آموزشی وجود دارد یا خیر؟ 1)چارچوب مفهومی 1-1)چارچوب نظری تحقیق نابرابریهای اجتماعی ناظر بر تفاوتهای بین افراد است که آنها را از لحاظ میزان برخورداری از حقوق،فرصتها،پاداشها و امتیازها متمایز میکند؛تفاوتهایی که به معنای اجتماعی کلمه،ساختاری شدهاند و جزو لا ینفک کنش متقابل و مستمر افراد هستند (گرب،3731).
جان پارکر (Parker,2003) نشان میدهد که چگونه سیاستهای آموزشی کشور آمریکا میتواند وضعیت طبقات پایین جامعه برای دستیابی به آموزش عالی را بدتر کند و شکافی را به وجود میآورد که در یک طرف آن تمایل افراد محروم برای ورود به دانشگاه و در طرف دیگر،زمینههای اقتصادی و اجتماعی آنان قرار دارد.
وی بر اندازهگیری پایگاه اجتماعی-اقتصادی با تمرکز بر شغل والدین دانشجویان تأکید کرد اما در پایان نتیجه گرفت«از آنجا که یک فرد نمیتواند فرض کند که موقعیت اجتماعی-اقتصادی بهطور مستقیم و تنها از شغل ناشی میشود،بنابراین این شاخص(شغل)یک توضیح دهنده و پیشبینی کنندهء کافی برای پیشرفت در تحصیلات و زندگی محسوب نمیشود و متغیرهایی مانند محل سکونت، وضعیت از لحاظ مهاجرت و زبان متغیرهایی هستند که ممکن است بیشتر به کار آیند».
احتمالا در بررسی تحقیقات انجام شده در مورد موقعیت اجتماعی-اقتصادی دانشجویان ایران،به قدیمیترین منبعی که برخورد میکنیم«تصویری از ترکیب دانشجویان دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی ایران در سال تحصیلی 94-8431»است که در اسفندماه 9431 توسط مؤسسهء تحقیقات و برنامهریزی علمی و آموزشی انتشار یافته است."