خلاصه ماشینی:
مانند زکریا نسبت به مریم هنالک دعا زکریا ربه (68) پس به صورت ذاتی اینگونه نیست که در ناحیه حرکت به سوی کمال و الگودهی و الگوپذیری زن ناقص بالذات باشد مگر شرایط خاص و بحرانهای فکری و فرهنگی او را در موقعیتی قرار دهد که ممنوعیتهای عارضی ایجاد شود یا اینکه به اراده خود رکود و عقبگرد و ارتجاع و انحراف را پذیرا باشد و گاه تغلیب معکوس حتی برای زنان این اندیشه را به ارمغان میآورد که آنان دست دومی و ابزاری از ابتدا آفریده شدهاند و نقیصههایی را بالذات دارند و یا بالعکس این فکر در مردان نضج میگیرد که بالذات شرافت دارند و ما در مباحث بعدی علل نقیصه در عقل و سایر مواهب را بررسی خواهیم نمود.
از سوی دیگر چون زنان بواسطه عدم حضور اجتماعی لازم از تجارب کمتری نسبت به مردان در عرصههای مختلف در طول تاریخ برخوردار بودهاند لذا در عرصه بکارگیری تجربه که همان کارآمدی عقل تعریف شده، ایشان به رکود بیشتری نسبت به مردان دچار شدهاند، که این مسأله از چند عامل سرچشمه میگیرد: اول: فرهنگ اجتماعی اقوام و ملل و نوع رفتار آنان با زنان، دوم: عدم خودباوری نسبت به تواناییها در خود زنان و مورد سوم را میتوان تلقینات و تبلیغات سوئی شمرد که در طول تاریخ علیه زنان صورت پذیرفته و علت چهارم که از عوامل عمده است روشهای غلط تربیتی و تعریفات تبعیضآمیزی است که به ناروا جنس مونث را در طول تاریخ در جایگاه غیرواقعی و نامطلوب قرار داده، لذا یکی از تلاشهای دین اسلام و فرهنگ نبوی مقابله با این شیوهها نامعقول بوده است که قرآن با «الا ساء ما یحکمون» (110) از آن یاد میکند و میفرماید: «اذا بشر احدهم بالانثی ظل وجهه مسودا و هو کظیم بثوی من سوء ما بشر به...